Lider w organizacji pozarządowej
Liderzy odgrywają kluczową rolę w organizacji pozarządowej. Od ich umiejętności i doświadczenia bardzo często zależy sukces organizacji. Wizjoner, motywator strateg a może organizator? Jak powinna wyglądać rola lidera w organizacjach pozarządowych?
Wizja
Zacznijmy od tego, że lider powinien posiadać wizję na temat funkcjonowania organizacji, jej misji oraz sposobu, w jaki będzie ona realizowana. Lider powinien dostarczać i wyznaczać sens istnienia organizacji i cele dla ludzi, którzy ją tworzą. Poprzez dostarczenie wizji, przywódca angażuje ludzi wokół wspólnych celów i wartości, wpływając na ich poczucie satysfakcji z pracy. Wizja komunikowana jest poprzez słowa, czyny, zachowanie i przykład własny przywódcy. Z punktu widzenia uwarunkowań realizacji strategii, wizja ma kluczowe znaczenie, ponieważ definiuje misję. Wyznacza również kluczowe wartości realizowane przez organizację i wynikające z przyjętej strategii.
Motywacja
Po drugie dobry lider powinien umieć motywować swoich pracowników do strategicznego myślenia i działania. Skuteczni liderzy informują ludzi o swoich i organizacji oczekiwaniach – poprzez przekazywanie wizji i jasne określenie zadań do wykonania. Motywacja tworzona jest na kilka sposobów np. poprzez własne zaangażowanie lidera, dobrą bezpośrednią komunikację z podwładnymi, okazywanie szacunku i uznania, umożliwienie samorealizacji podwładnym czy okazywanie zaufania pracownikom.
Wartości
Lider powinien kreować i chronić dominujące wartości, które są wyznawane przez organizację. Przywódcy powinni tworzyć atmosferę pracy jako działalności o wymiarze duchowym, który ma znaczenie nie tylko dla organizacji i jej pracowników, ale i dla całego społeczeństwa. Wartości komunikowane przez lidera należy koncentrować wokół tych kwestii, które są istotne dla pracowników. W ten sposób możliwe jest pozyskanie personelu dla sprawy, która staje się istotna i nadaje im cel w życiu.
Komunikowanie
Komunikowanie się z podwładnymi polegające na przekazywaniu im informacji „w dół”, jak i wysłuchiwaniu ich opinii (komunikacja „w górę”). W procesie realizacji strategii szczególnego znaczenia nabiera komunikacja obustronna. Podwładni, mając możliwość przekazywania informacji np. o stopniu realizacji swoich zadań, zewnętrznej i wewnętrznej sytuacji firmy, czują się znacznie bardziej odpowiedzialni za swoją pracę.
Pomaganie pracownikom
Pomaganie pracownikom w osiąganiu wyznaczonych celów np. poprzez empatię w kontaktach z nimi (słuchanie, zrozumienie dla ich problemów, dzielenie się uczuciami), wyrażanie poparcia i zainteresowania podejmowanymi przez nich działaniami, okazywanie zaufania dla ich zdolności. Realizacja strategii wymaga podejmowania takich działań przez liderów, aby ich współpracownicy czuli się odpowiedzialni za swoją pracę. Wspólne rozwiązywanie problemów, proszenie pracowników o radę, zapewnianie pracownikom częstych informacji zwrotnych o wynikach ich pracy, gwarantują zaangażowanie i poparcie dla podejmowanych przez lidera działań.
Alokacja zasobów
Rolą lidera jest zdobyć zasoby na zewnątrz (w przypadku niewystarczającej ich ilości) oraz tak rozdysponować posiadane przez organizację, aby zapewnić skuteczną realizację celów.
Rola lidera w organizacji a podział odpowiedzialności
W każdej organizacji powinien być podział odpowiedzialności pomiędzy grupy i indywidualnych pracowników. Przywódcy wiedzą, że jednocześnie można zajmować się ograniczoną liczbą celów. Dlatego wybierają to, na co osobiście położą największy nacisk i samodzielnie wykonają oraz umiejętnie delegują obowiązki na niższe szczeble, tak aby wszystkie cele strategiczne i operacyjne zostały zrealizowane. Ważne jest, aby każdy pracownik dokładnie wiedział, czego się od niego oczekuje, jakie zadania ma do wykonania i jak będą kontrolowane i oceniane efekty jego pracy.
Komunikacja z interesariuszami
Przywódcy pełnią rolę łączników organizacji ze światem zewnętrznym, zapewniając obustronny przepływ informacji. Dzięki temu, klienci, konkurenci, organizacje, które mogą mieć potencjalny wpływ na działalność i wizerunek organizacji, są informowane o jej strategii i decyzjach. Natomiast środowisko wewnętrzne organizacji otrzymuje informacje zwrotne o otoczeniu, pozycji konkurencyjnej firmy, postawach klientów, wynikach sprzedaży itp.
Jedną z najczęstszych i podstawowych typologii dotyczących ról i zadań kierowniczych, jest koncepcja H. Mintzberga. Podzielił on role i zadania, które wykonuje każdy lider (menedżer) na 3 kategorie:
- Decyzyjne – inicjuje projekty i działania, wprowadza niezbędne zmiany; umiejętnie dysponuje zasobami posiadanymi przez zespół (osobowymi, rzeczowymi); negocjuje; przeciwdziała zakłóceniom w pracy zespołu i rozwiązuje pojawiające się problemy
- Interpersonalne – określa ludziom w zespole cele i zadania oraz motywuje ich; jest łącznikiem zespołu ze światem wewnętrznym organizacji (m.in. z innymi zespołami) oraz zewnętrznym (reprezentuje zespół na zewnątrz)
- Informacyjne – monitoruje prowadzone działania, rozdziela informacje między osoby w zespole, dba o komunikację
Jeśli chodzi o rolę lidera, w literaturze można spotkać też inny podział:
- lider zadaniowy- skupia się na zadaniu, ma zdolność do organizowania i działania;
- lider nawigator- koncentruje się na kierunkach i celach grupy;
- lider emocjonalny- dba o członków grupy, wspiera, myśli o ich potrzebach.
Aby działania w organizacji były efektywne. lider powinien:
- stworzyć wizję przyszłości i dzielić się nią z innymi,
- nie bać się wprowadzać zmian,
- pobudzać do współpracy i wzmacniać samoocenę zawodową współpracowników,
- modelować strategię myślenia (planowanie),
- stymulować i dopingować współpracownikom.
Lider może odgrywać różne role, zależy to od jego zadań czy cech, wiąże się to również z zespołem.
Ważne też jest, aby lider wiedział i rozumiał, że jest dla pracowników, a nie oni dla niego.
Za co odpowiedzialny jest liderka/lider? Jaka jest jej/jego rola i zadania? Jak wspierać liderki i liderów organizacji pozarządowych? Chcesz wiedzieć więcej? Skorzystaj z bezpłatnej konsultacji z naszym doradcą. Wybierz najbliższy Lokalny Inkubator NGO, skontaktuj się i umów się na spotkanie już dziś!
Źródło:
