Szkolenie stacjonarne czy on-line?

Pandemia zamroziła organizację szkoleń stacjonarnych i wymusiła inny model spotkań szkoleniowych. Mimo, że życie sprzed pandemii wróciło już do normy, to jednak szkolenia przez Internet wciąż cieszą się dużą popularnością. Jakie są zalety i wady szkolenia stacjonarnego i on-line? Na co zwrócić uwagę i jak się dobrze do nich przygotować?

Jak przygotować się do prowadzenia szkolenia?

1. Pierwszym krokiem przy przygotowaniu szkolenia powinno być  przeprowadzenie analizy potrzeb szkoleniowych. Taka analiza ma za zadanie określić jakie szkolenie należy przeprowadzić, jak dostosować szkolenie do oczekiwań uczestników, zapoznać się z ich motywacją. Zbieranie danych potrzebnych do analizy może przebiegać z pomocą ankiet, kwestionariuszy lub wywiadów z potencjalnymi uczestnikami.
2. Drugim krokiem jest określenie celu szkolenia. Niezależnie od sytuacji podstawą do przygotowania dobrego szkolenia jest nakreślenie jego konkretnego celu. Określając cel informujemy uczestników jakie umiejętności przekażemy podczas szkolenia, dlatego musi on być możliwy do osiągnięcia w konkretnym czasie, miejscu i warunkach.
   
3. Należy także pamiętać o tym, by na etapie planowania dostosować szkolenie do jego odbiorców czyli ustalić kto będzie odbiorcą treści, jaka jest aktualna wiedza osób szkolących się oraz jakie są ich potrzeby szkoleniowe. Treści i narzędzia wykorzystywane w trakcie szkolenia powinny być dostosowane do grupy odbiorczej.
   
4. Ważne jest również przygotowanie planu szkolenia, który opisuje treści, jakie będą omawiane lub ćwiczone podczas szkolenia. Program szkolenia przedstawia je w takiej kolejności, w jakiej będą się pojawiać na szkoleniu, czasem określa także ramy czasowe i precyzuje metody oraz techniki szkoleniowe, które zostaną podczas szkolenia użyte. Plan ma usystematyzować proces szkoleniowy, wspierać trenera w trakcie szkolenia.
   
5. Kolejnym krokiem jest to skonfrontowanie planu z realnym czasem czyli zweryfikowanie zakresu tematycznego z harmonogramem szkolenia. Jeśli zakres szkolenia jest dość spory lepiej rozłożyć je na krótsze jednostki szkoleniowe niż przeładowywać uczestników wiedzą w ciągu jednego dnia.  Podczas tworzenia harmonogramu godzinowego warto także uwzględnić przerwy.
   
6. Na etapie planowania szkolenia ważne jest też przygotowanie materiałów szkoleniowych czyli pomocy do użytku podczas samego szkolenia, jak również przygotowanie materiałów, które zostaną przekazane uczestnikom szkolenia.
   
7. Należy pamiętać o tym, by zadbać o przestrzeń szkoleniową i zastanowić się nad miejscem organizacji szkolenia oraz zapleczem technicznym związanym z realizacją szkolenia, niezależnie czy szkolenie będzie prowadzone w formie stacjonarnej czy zdalnej. 
8. Ostatnim etapem szkolenia jest ewaluacja, na którą składa się ocenianie formy oraz treści przygotowanego szkolenia np. formie ankiety. Zgromadzone wnioski i spostrzeżenia mogą służyć poprawieniu strony metodycznej oraz  technicznej szkolenia. W ankiecie możemy dopytać min. o to czy szkolenie było przeprowadzone ciekawie i zrozumiale, czy trener w ocenie uczestników miał odpowiednie przygotowanie i wiedzę merytoryczną. Warto poruszyć także kwestię natury organizacyjnej – czy poziom usług cateringowych / hotelowych był na właściwym poziomie, czy sala którą wybraliśmy była zgodna z zamówieniem, czy uczestnicy czuli się komfortowo lub czy zastosowane narzędzia w szkoleniu on-line pozwalały na aktywny udział uczestników itp.  

Ważnym aspektem szkolenia jest to, żeby było ono prowadzone w sposób ciekawy i interesujący. Dlatego podczas szkolenia powinno sięgać się po różnorodne metody pracy. Są nimi na przykład: action learning, burza mózgów, ćwiczenia w parach lub grupach, dyskusje, gry, symulacje, kwestionariusze, prezentacje, coaching, quizy, analiza filmów i dokumentów.

Pojawia się pytanie czy szkolenia on-line nie ograniczają szkoleniowca w zakresie wykorzystywanych metod. O wady i zalety szkoleń stacjonarnych i on-line zapytaliśmy prezes Fundacji Lokalnych Inicjatyw Społecznych, Dominikę Błaszczyk, która ma ogromne doświadczenie zarówno jako szkoleniowiec, jak również jako uczestniczka szkoleń.

– Cieszy mnie to, że jest możliwość wyboru formy szkolenia. Przed pandemią szkolenia zdalne nie cieszyły się taką popularnością jak teraz. Trudno jest jednak powiedzieć w jakich sytuacjach szkolenia on-line będą najskuteczniejsze, bo oczywiście każde szkolenia czy to zdalne czy stacjonarne mają swoje wady i zalety.  – mówi Dominika Błaszczyk i dodaje, że przy planowaniu szkoleń ważne jest, by wziąć pod uwagę kilka aspektów. Są nimi np.: 

– Potrzeby szkoleniowe – niewłaściwy dobór szkoleń w stosunku do realnych potrzeb i oczekiwań uczestników i oczekiwań, może doprowadzić do nie osiągnięcia pożądanych rezultatów, zniechęcenia uczestników do brania udziału w innych szkoleniach czy niepotrzebnego wydatkowania budżetu. 

– Kto będzie prowadził szkolenie – w zależności od tego, czego ma dotyczyć szkolenie, trzeba znaleźć odpowiedniego specjalistę, który je poprowadzi. Należy także sprawdzić jakie ma kompetencje oraz doświadczenie w prowadzeniu szkoleń stacjonarnych czy on-linowych, bo od tego, w dużej mierze, będą zależały kwestie organizacyjne i techniczne związane z realizacją szkolenia.

– Kwestie techniczno-organizacyjne związane z realizacją szkolenia. Dotyczy to takich obszarów jak data oraz czas trwania szkolenia, miejsce szkolenia czy zaplecze techniczne organizatora, budżet. 

– Kto ma być odbiorą szkolenia. Uczestnikami mogą być przecież osoby ze szczególnymi potrzebami czy osoby, które nie do końca radzą sobie z technologią. Wtedy szkolenia on-line będą dla takich osób niedostępne lub będą miały do nich utrudniony dostęp. Z drugiej strony jeśli przy organizacji szkolenia stacjonarnego nie zapewnimy np. dostępu do sali szkoleniowej dla osób z niepełnosprawnością ruchową czy cateringu dla wegetarian, to także uniemożliwimy tej grupie udział czy pełny udział w danym szkoleniu.

Zalety i wady szkolenia on-line

Zalety:

– Oszczędność czasu dla trenera oraz uczestników, bo nie muszą jeździć na szkolenie, organizować transportu czy noclegu.

– Mniejsze koszty związane z organizacją szkolenia, bowiem odchodzą koszty związane m.in. z koniecznością dojazdu, organizacją sali szkoleniowej, cateringu oraz materiałów dydaktycznych.

– Można zaprosić większą liczbę osób na szkolenie oraz z różnych zakątków kraju czy nawet świata. 

Wady:

– Niekiedy uczestnicy zapisują się na szkolenia w sposób nieprzemyślany, szczególnie na te szkolenia bezpłatne. Organizatorzy nie zawsze mogą mieć pewność czy liczba zapisanych osób będzie odpowiadać liczbie realnie uczestniczących osób w szkoleniu.  

– Czasami trudno jest zachęcić uczestników do aktywnego udziału w szkoleniu. Uczestnicy często mają wyłączone kamerki i mikrofony, a trener mówi do czarnych ekranów, nie ma interakcji z uczestnikami, co niekiedy może demotywować, powodować np. niepewność trenera czy oczekiwania uczestników są spełniane. 

– Trener i prowadzący muszą być wyposażeni w odpowiedni sprzęt (komputer z kamerą internetową i mikrofonem) oraz mieć sprawne łącze z Internetem, a nie zawsze jest to możliwe. W przypadku słabego łącza internetowego, jakość obrazu i dźwięku jest niska, mogą wystąpić opóźnienia w transmisji lub uczestnik nie ma możliwości dołączenia się do szkolenia. 

Zalety i wady szkolenia stacjonarnego 

Zalety:

– Bezpośredni kontakt uczestników z trenerem. Uczestnicy mają możliwość zdobywania wiedzy w sposób aktywny oraz zadawania pytań, dzięki czemu uczestnicy mogą wynieść ze szkoleń stacjonarnych znacznie więcej wiedzy i doświadczenia.

– Uczestnicy są „tu i teraz” i nie zajmują się w trakcie szkolenia innymi sprawami i nie rozpraszają ich inne sprawy. Uczestnicy mogą w pełni skupić się na zdobywaniu wiedzy. 

– Integracja uczestników w trakcie szkoleń odbywa się w sposób naturalny. Uczestnicy mogą ze sobą porozmawiać, budować pozytywne relacje i więzi nie tylko w czasie szkolenia, ale również podczas przerw. Szkolenie stacjonarne stwarza także możliwości do networkingu.

Wady:

– Większe koszty związane z organizacją szkoleń, gdyż do organizacji szkoleń należy zapewnienie odpowiedniej infrastruktury oraz cateringu podczas szkolenia. 

– Uczestnicy nie zawsze pozostają do końca szkolenia np. zjawisko „uciekania na pociąg” po przerwie. Uczestnicy myślą o szybkim powrocie do domu i nie skupiają się na szkoleniu, choćby było bardzo interesujące.

– Czasami trudno jest dopasować termin oraz godziny, tak by odpowiadały wszystkim zainteresowanym uczestnikom. W tym aspekcie należy więc bardzo dobrze przemyśleć zarówno datę, jak i porę zajęć. 

Organizacja szkoleń może być dużym wyzwaniem dla ich organizatorów. Trzeba bowiem zastanowić się min. nad potrzebami uczestników, którzy wezmą udział w szkoleniach, celami szkolenia, a także rezultatami, jakie powinny przynieść. Do organizacji szkoleń warto więc odpowiednio się przygotować aby przeprowadzić je sprawnie, skutecznie i na wysokim poziomie.

Jak przygotować szkolenie? Jak przygotować się do szkolenia? Jaką formę szkolenia wybrać? Umów się na bezpłatne spotkanie z jednym z naszych doradców. Wybierz najbliższy Lokalny Inkubator NGO, skontaktuj się i umów się na doradztwo już dziś!

Foto: www.pexels.com