Co oznacza, że organizacja pozarządowa posiada status OPP?

Nie każda organizacja pozarządowa może posiadać status OPP. Trzeba spełnić kilka warunków. Dowiedz się jakie przywileje i zobowiązania wynikają z posiadania statusu.

Zgodnie z ustawą o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, status OPP mogą uzyskać wyłącznie podmioty, które prowadzą działalność na rzecz ogółu społeczności lub określonej grupy podmiotów pod warunkiem, że grupa ta jest wyodrębniona ze względu na szczególnie trudną sytuację życiową lub materialną w stosunku do społeczeństwa. 

Status OPP oznacza stan prawny organizacji (fundacji, stowarzyszenia, klubu sportowego itp.) która: spełnia wszystkie wymogi ustawy, aby zostać organizacją pożytku publicznego oraz uzyskała potwierdzenie tego faktu w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS). W 2023 roku na liście organizacji Pożytku Publicznego było 9018 podmiotów.

Warunki, które organizacja musi spełnić, aby uzyskać status OPP

Organizacja pozarządowa, która chce uzyskać status organizacji pożytku publicznego musi wystąpić z wnioskiem do KRS o jego nadanie. Sąd sprawdza, czy zostały spełnione wszystkie warunki określone w ustawie, aby organizacja mogła uzyskać status OPP. Potwierdzeniem nabycia statusu OPP jest odpowiedni wpis do KRS.

Podstawowym warunkiem jest prowadzenie działalności pożytku publicznego przez co najmniej 2 lata i możliwość udokumentowania tego we wniosku o nadanie statusu OPP. Organizacja ubiegająca się o status OPP musi także dostosować swój statut, uzupełniając go o zapisy obowiązkowe dla takich organizacji. 

Organizacja musi mieć kolegialny organ kontroli lub nadzoru, np. komisję rewizyjną (niezależny od zarządu), którego członkowie spełniają szereg kryteriów, w tym m.in. o niekaralności i braku związków z członkami zarządu). Ponadto musi umieścić w statucie zapisy chroniące majątek organizacji (m.in. zakaz udzielania pożyczek członkom, członkom władz, pracownikom i ich bliskim) oraz zapisy dotyczące zakupów towarów i usług od osób związanych z organizacją.

Obowiązki wynikające z posiadania statusu OPP

1. Najpóźniej do 15 lipca następnego roku organizacja OPP ma obowiązek zamieszczenia sprawozdania finansowego i merytorycznego za dany rok w internetowej bazie ministerstwa a także na swojej stronie internetowej
2. Organizacje muszą poddać sprawozdanie finansowe badaniu przez biegłego rewidenta (czyli audytowi), jeśli spełniają łącznie trzy  kryteria: realizują zadania publiczne zlecone w formie wsparcia lub powierzenia; oraz otrzymały w roku obrotowym (tj. zazwyczaj kalendarzowym) łączną kwotę dotacji na realizację tych zadań w wysokości co najmniej 50 tys. zł; oraz osiągnęły w roku obrotowym przychody w wysokości co najmniej 3 mln zł
3. Członkowie zarządu, organu kontroli lub nadzoru oraz ewentualny likwidator organizacji pożytku publicznego odpowiadają wobec tej organizacji za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub statutem w większym zakresie niż w przypadku organizacji, która nie ma statusu OPP
4. Organizacje OPP powinny sprawdzać i aktualizować numer rachunku bankowego uprawniającego do przekazywania 1,5% podatku przez osoby prywatne (informując o zmianach w formie pisemnej naczelnika urzędu skarbowego),
5. Organizacje przez cały czas muszą spełniać warunki, jaki były im postawione na etapie ubiegania się o status OPP

Przywileje Organizacji Pożytku Publicznego

1. Przywilej 1,5%

Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie wprowadziła niezmiernie ważną dla organizacji pożytku publicznego możliwość przekazywania części podatku dochodowego przez osoby fizyczne na ich rzecz. 

W 2023 roku za sprawą przepisów Polskiego Ładu podatnicy mają możliwość przekazania nie 1% podatku na rzecz OPP, jak miało to miejsce dotychczas, lecz 1,5 %. Zasada ta będzie miała zastosowanie już do rocznych rozliczeń podatku PIT za 2022 rok– do 2021 roku to był 1 %).

Organizacje mające status OPP mogą otrzymywać 1,5 % podatku odprowadzonego przez osoby prywatne, jeśli znajdą się w bazie internetowej – tzw. wykazie organizacji pożytku publicznego. Baza jest „zamykana” 30 listopada każdego roku – po tym terminie nowo zarejestrowane organizacje nie zostaną już wpisane do bazy (w danym roku).

W myśl art. 27 ust. 1 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych przekazują 1,5% podatku obliczonego zgodnie z przepisami podatkowymi na rzecz wybranej przez siebie organizacji pożytku publicznego. 

Ponadto podatnik podatku dochodowego w składanym przez siebie zeznaniu może podać dodatkowe informacje, które w jego ocenie mogą mieć wpływ na dystrybucję środków gromadzonych przez organizacje pożytku publicznego. Informacje te, może zamieścić w zeznaniu, w specjalnie do tego przeznaczonej rubryce. 

2. Przywilej podatkowy 

W myśl ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie ustawodawca stworzył organizacjom pożytku publicznego możliwość skorzystania z szeregu uprawnień podatkowych. Jednym z ważniejszych jest zwolnienia z podatku dochodowego od osób prawnych.

3. Prawo użytkowania nieruchomości

Organizacje pożytku publicznego mogą nabywać prawo użytkowania nieruchomości należących do Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego na preferencyjnych zasadach. Oznacza to, że minister właściwy do spraw Skarbu Państwa może dokonać darowizny nieruchomości z zasobu Skarbu Państwa na rzecz organizacji pożytku publicznego. 

Na zakończenie warto dodać, że organizacje pozarządowe, także te niemające statusu OPP, oraz tzw. organizacje kościelne, stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego, spółdzielnie socjalne, spółki non-profit, w tym kluby sportowe mogą prowadzić działalność pożytku publicznego. Tak więc nie trzeba mieć statusu OPP, by móc prowadzić taką działalność.

Działasz w organizacji pozarządowej i chcesz sprawdzić czy spełnia warunki do rejestracji OPP? Gdzie i jak zarejestrować status OPP? Co powinien zawierać statut by zarejestrować status OPP? Potrzebujesz konsultacji? Umów się na bezpłatne spotkanie z doradcą. Wybierz najbliższy Lokalny Inkubator NGO, skontaktuj się i umów się na doradztwo już dziś!

Źródło: www.fundacjarc.org.pl, www.ekonomiaspoleczna.gov.pl, www.poradnik.ngo.pl
Foto: www.ngo.pl