Zatrudnianie w organizacjach pozarządowych na umowę zlecenie

Organizacje pozarządowe, aby realizować wyznaczone przez siebie cele statutowe nierzadko muszą zatrudnić pracowników czy współpracowników. Fundacje i stowarzyszenia obowiązują dokładnie takie same przepisy z zakresu prawa pracy oraz cywilnego jak każdą inną firmą. Z badań wynika, że umowa zlecenie jest jedną z najpopularniejszych form zatrudniania przez NGO.

Umowa zlecenie to jedna z popularniejszych form zatrudnienia w trzecim sektorze.
W odróżnieniu od umowy o pracę, o czym pisaliśmy TUTAJ, stosunki prawne zawarte na podstawie umowy zlecenie nie podlegają pod regulacje zawarte w kodeksie pracy. Umowa zlecenie jest tzw. umową cywilnoprawną, zawieraną na podstawie kodeksu cywilnego umową o wykonanie określonych czynności (art. 734 – 751 kc). 

Charakter umowy zlecenie

Umowa zlecenie charakteryzuje się większą elastycznością, brakiem konieczności opłacania składek na ubezpieczenie chorobowe, czy możliwością wykonywania obowiązków poza siedzibą zleceniodawcy.  Umowa zlecenie to umowa starannego działania nastawiona na wykonanie określonych czynności, które zleceniobiorca zobowiązuje się wykonać w określonym czasie. Jednakże w umowie zlecenie nie istnieje podległość służbowa. Zleceniobiorca jest podmiotem równorzędnym, niepodporządkowanym w stosunku do zleceniodawcy i posiada swobodę co do wyboru miejsca i sposobu wykonania pracy, chyba, że co innego strony ustalą w umowie. Z drugiej strony należy podkreślić, że osobie zatrudnionej na podstawie umowy zlecenie nie przysługują uprawnienia wynikające z kodeksu pracy np. dotyczące minimalnych okresów odpoczynku, nie gwarantują zleceniobiorcom dostępu do płatnego urlopu czy świadczeń socjalnych w razie choroby czy rodzicielstwa.Umowy te nie dają także stabilności zatrudnienia.  

Z umowami zlecenie najczęściej mamy do czynienia w stowarzyszeniach i fundacjach. Wynikać to może najczęściej ze specyfiki działania organizacji pozarządowych czy braku stabilności finansowej organizacji uniemożliwiającej zatrudnianie pracowników na umowę o pracę. 

Dlatego tego typu zatrudnienie najczęściej jest praktykowane przy różnych projektach realizowanych przez organizacje. Na umowę zlecenie organizacje najczęściej zatrudniają szkoleniowców, opiekunów czy trenerów. Umowa zlecenie charakteryzuje się krótkim czasem obowiązywania i dużą elastycznością. Umowa o dzieło pojawia się rzadziej — dzieło jest rozumiane jako wytwór, który jest charakterystyczny i indywidualny.

Jak poprawnie zatrudnić osoby w NGO na podstawie umowy zlecenie

Główną zasadą przy zawieraniu umowy zlecenie jest zasada dotycząca jej swobody, zgodnie z którą strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego (art. 353¹ kodeksu cywilnego). 

Drugą ważną kwestią jest określenie warunków kwotowych współpracy pomiędzy organizacją a pracownikiem.

Stawka godzinowa

Od 1 stycznia wzrosły wartości minimalnej stawki godzinowej, które mają zastosowanie m.in. przy umowach zleceniach. Przypomnijmy, że pod koniec 2022 r. minimalna stawka godzinowa  wynosiła 19,70 zł. Od 1 stycznia minimalna stawka godzinowa wzrosła do 22,80 zł. Na tym nie koniec, bo od 1 lipca stawka godzinowa znów pójdzie w górę. Od 1 lipca godzinowa stawka minimalna wzrośnie do 23,50.

Minimalna stawka ma zastosowanie do umów zleceń. Dotyczy też sytuacji, kiedy NGO zleca pracę osobie fizycznej wykonującej działalność gospodarczą, jeśli ta osoba sama nie zatrudnia innych osób lub nie zleca im pracy (chodzi tu o tzw. samozatrudnionych).

Wysokość wynagrodzenia powinna być ustalona w umowie w taki sposób, aby wysokość wynagrodzenia za każdą godzinę wykonania zlecenia lub świadczenia usług nie była niższa niż wysokość minimalnej stawki godzinowej. Umowa musi też zawierać określenie sposobu potwierdzania liczby godzin wykonania zlecenia.

Podpisywanie umów zleceń pomiędzy stowarzyszeniem a członkiem zarządu

Od 20 maja 2016 r. obowiązują nowe przepisy dotyczące zatrudniania i wynagradzania członków zarządu stowarzyszeń. Członkowie zarządu mogą być wynagradzani za konkretne prace w stowarzyszeniu np. za zarządzanie projektem lub za pełnienie funkcji w zarządzie. Artykuł 11 ust. 4 ustawy reguluje to w następujący sposób: W umowach między stowarzyszeniem a członkiem zarządu oraz w sporach z nim stowarzyszenie reprezentuje członek organu kontroli wewnętrznej wskazany w uchwale tego organu lub pełnomocnik powołany uchwałą walnego zebrania członków (zebrania delegatów). Należy tutaj dodać, że pełnomocnikiem może być dowolna osoba wybrana do tego celu przez walne zebranie.  Kolejną ważną sprawą jest zawarcie zapisów w statucie o możliwości przyznania wynagrodzenia członkom zarządu.  

Cały czas jednak zdarzają się sytuacje, w których obecne przepisy nie są stosowane w stowarzyszeniach tj. w dalszym ciągu są podpisywane umowy z członkami zarządu w sposób niewłaściwy, np. umowa jest podpisana przez innego członka zarządu. Sytuacja taka naraża stowarzyszenie na konsekwencje prawne i finansowe, gdyż umowa jest zagrożona uznaniem ją za nieważną, co w przypadku wynagrodzenia wypłacanego z dotacji może spowodować żądanie przez grantodawcę zwrotu tej kwoty jako wypłaconej bez podstawy prawnej.

Na szczęście sytuacja zmieniła się 1 marca 2019 r. poprzez wejście w życie nowego brzmienia art. 39 Kodeksu Cywilnego, która umożliwia stowarzyszeniom naprawy umowy zawartej wadliwie. W paragrafie 1 KC przeczytamy: Jeżeli zawierający umowę jako organ osoby prawnej nie ma umocowania albo przekroczy jego zakres, ważność umowy zależy od jej potwierdzenia przez osobę prawną, w której imieniu umowa została zawarta. 

Kalkulator umowa zlecenie

Kalkulator umowa zlecenie pozwala oszacować całkowity koszt wynikający z zawarcia umowy zlecenia, a także wyliczyć wartość składek ZUS oraz podatku dochodowego za zleceniobiorcę oraz kwotę, którą należy wypłacić zleceniobiorcy z tytułu wykonanej umowy.

Kalkulator umowa zlecenie – wynagrodzenie brutto – to wynagrodzenie zawierające podatek i składki ZUS (oraz ewentualnie PPK) w części obciążającej zleceniobiorcę, które w dalszym kroku będzie pomniejszone o należne świadczenia publicznoprawne.

Kalkulator umowa zlecenie – wynagrodzenie netto – to wynagrodzenie wypłacone zleceniobiorcy po potrąceniu zobowiązań składkowych i podatkowych, czyli to ile na rękę otrzymuje pracownik.

Kalkulator umowa zlecenie – całkowity koszt zatrudnienia – na całkowity koszt zatrudnienia składa się wynagrodzenie brutto zleceniobiorcy plus składki ZUS finansowane przez zleceniodawcę.

Kalkulator umowa zlecenie – brutto za 1 h – jest to stawka wynagrodzenia za jedną godzinę pracy zleceniobiorcy. Po wybraniu tej opcji należy wpisać liczbę godzin wypracowanych lub planowanych do wypracowania, aby uzyskać wyliczenia kwoty brutto i netto sumy wynagrodzenia.

Prawa autorskie – przy korzystaniu z praw autorskich stosowane są 50% koszty uzyskania przychodów, stanowią one 50% uzyskanego przez podatnika przychodu pomniejszonego o składki społeczne. Należy pamiętać o pilnowaniu rocznego limitu kwoty kosztów, który aktualnie wynosi 120 000 zł. Jeśli opcja ta nie będzie zaznaczona, w wyliczeniach zostaną zastosowane 20% koszty uzyskania przychodu.

Zryczałtowany podatek – w przypadku gdy kwota brutto pojedynczej umowy nie przekracza 200 zł, należy pobrać od niej zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 12% dochodu. Podatek ten pobiera się od przychodu bez odliczenia kosztów jego uzyskania. Zryczałtowany podatek dochodowy nie ma zastosowania przy umowach, których wynagrodzenie jest określone stawką godzinową czy za wykonaną jednostkę (również gdy umowa jest zawierana z własnym pracownikiem).

Zwolnienie z PIT – jest to ulga określająca zwolnienie z podatku dochodowego, przysługuje ono m.in.:

• osobom do 26. roku życia. W roku 2023 limit zwolnienia z PIT wynosi 85 528 zł;
• rodzicom co najmniej czwórki dzieci;
• osobom uprawnionym do pobierania emerytury, którzy zdecydowali się zrezygnować z tego świadczenia i w dalszym ciągu są aktywni zawodowo;
• osobom, które po trzyletnim mieszkaniu i pracy za granicą zdecydowały się na powrót do Polski na stałe;
• osobom, które złożyły wniosek o nie pobieranie zaliczek na podatek.

Chcesz zatrudnić osobę na umowę zlecenie? Nie wiesz jakie się z tym wiążą obowiązki? Nie wiesz jak się do tego przygotować? Nasi doradcy pomogą. Umów się na bezpłatne spotkanie z jednym z naszych doradców. Wybierz najbliższy Lokalny Inkubator NGO, skontaktuj się i umów się na doradztwo już dziś!

Źródło: www.poradnikprzedsiebiorcy.pl/kalkulator-umow-zlecenie, www.poradnik.ngo.pl
Foto: www.pexels.com