Działalność odpłatna w NGO

Organizacje pozarządowe mogą prowadzić odpłatną działalność. Najczęściej pobierają opłaty za sprzedawane towary i usługi. Zobacz, o czym warto wiedzieć, zanim rozpocznie się taką działalność i czym się ona różni od działalności gospodarczej.

Działalność odpłatna

Działalność odpłatną mogą prowadzić wszystkie organizacje (fundacje, stowarzyszenia) wpisane do KRS lub ewidencji klubów sportowych. Art. art. 3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, mówi wprost, że działalność odpłatną mogą prowadzić organizacje pozarządowe niezależnie od tego, jak długo działają i czy posiadają status organizacji pożytku publicznego. 

Działalność odpłatną mogą zatem prowadzić  stowarzyszenia rejestrowe, fundacje czy kluby sportowe, zarówno te, które działają od wielu lat, jak i te, które dopiero się zarejestrowały. Warto to wyraźnie podkreślić, ponieważ nadal można się spotkać z błędnymi opiniami, że działalność odpłatna może być prowadzona wyłącznie przez organizacje o statusie pożytku publicznego.

Taka forma działalności jest jednym ze sposobów finansowania organizacji pozarządowych. Co ważne podjęcie takiej działalności pożytku publicznego nie wymaga żadnej formalnej rejestracji. To do czego zobowiązana jest organizacja pozarządowa to informacja o prowadzeniu odpłatnej działalności wraz z jej zakresem (rodzajami działalności) w statucie albo w innym akcie wewnętrznym organu uprawnionego do podjęcia decyzji o prowadzeniu działalności odpłatnej (np. w uchwale zarządu, uchwale walnego zebrania).

Organizacje pozarządowe mogą prowadzić działalność odpłatną polegająca na sprzedaży towarów i usług w zakresie: rehabilitacji społecznej i zawodowej osób lub integracji i reintegracji zawodowej i społecznej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym a także sprzedaż przedmiotów darowizny.

Formy działalności odpłatnej

1. Pobieranie opłat za prowadzenie działania organizacji pozarządowych w ramach działalności pożytku publicznego. Organizacja pozarządowa ma możliwość finansowania konkretnych projektów z opłat np. pobieranych od uczestników projektów. Opłaty nie mogą przekraczać kosztów realizacji działań, których dotyczą.
2. Sprzedaż towarów i usług wytworzonych lub świadczonych przez podopiecznych danej organizacji. Przykładem jest sprzedaż przez organizacje pozarządowe dzieł stworzonych przez podopiecznych danej organizacji np. dzieci ze świetlicy środowiskowej czy osoby niepełnosprawne. Sprzedaż takich dzieł przez organizację pozarządową stanowi formę działalności odpłatnej. Warto wyraźnie podkreślić, że w tym przypadku ustawa nie wymaga, aby cena była równa kosztom wytworzenia danej rzeczy. Innymi słowy, cena może przewyższać poniesione koszty, jednak ważne jest, aby przychód był przeznaczony na dalsze prowadzenie tego typu zajęć.
3. Sprzedaż przedmiotów darowizny – organizacje pozarządowe nierzadko obdarzane są dobrami, których nie potrzebują, albo nie potrzebują w danej chwili. Takie rzeczy mogą jednak przynieść organizacji pożytek i wtedy czyjś szlachetny gest nie idzie na marne – wystarczy je sprzedać! 

Działalność odpłatna a działalność gospodarcza

Działalność odpłatna nie przynosi zysku organizacjom pożytku – pokrywa tylko koszty jakie organizacja poniosła prowadząc te działania.

Oba rodzaje działalności wiążą się z pobieraniem opłat za świadczonej usługi lub sprzedawane produkty, w obu przypadkach też przychody są przeznaczane na działalność statutową. W obu przypadkach trzeba taką działalność wyraźnie oddzielić księgowo od pozostałych, tak aby było wiadomo, które koszty i przychody są z działalności nieodpłatnej, odpłatnej lub gospodarczej. 

Te dwa rodzaje działalności różni jednak kilka cech, począwszy od tak podstawowej, że organizacja chcąca prowadzić działalność gospodarczą musi mieć tę możliwość zapisaną w statucie, a przed jej rozpoczęciem musi uzyskać wpis do Rejestru Przedsiębiorców. Działalność gospodarcza jest z założenia nastawiona na zysk, w przypadku działalności odpłatnej z założenia zysku ma nie być, a przychody mogą jedynie pokryć koszty lub ich część. 

Działalność gospodarcza może być prowadzona w dowolnym zakresie, odpłatna działalność pożytku publicznego – tylko w sferze zadań publicznych. W działalności gospodarczej nie ma limitu wynagrodzeń dla osób zatrudnionych, w działalności odpłatnej jest nim trzykrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw. W działalności gospodarczej nie można zatrudniać wolontariuszy, w działalności odpłatnej – można. 

Działalność odpłatna pożytku publicznego staje się działalnością gospodarczą, jeżeli pobierane przez organizację wynagrodzenie (opłata) jest wyższe od tego, jakie wynika z kosztów tej działalności lub jeżeli przeciętne miesięczne wynagrodzenie osoby fizycznej z tytułu zatrudnienia przy działalności odpłatnej, za okres ostatniego roku obrotowego, a w przypadku zatrudnienia trwającego krócej niż rok obrotowy – za okres tego zatrudnienia, przekracza 3-krotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za rok poprzedni.

Zgodnie z ustawą o działalności pożytku publicznego i wolontariatu, prowadzenie przez organizacje pozarządowe odpłatnej działalności pożytku publicznego wymaga rachunkowego wyodrębnienia tych form działalności w stopniu umożliwiającym określenie przychodów, kosztów i wyników każdej z tych działalności, z zastrzeżeniem przepisów o rachunkowości.

Jak rozpocząć działalność odpłatną w organizacji? Jakie wprowadzić zmiany w statucie? Z czym to się wiąże? Jak uzyskać wpis do Rejestru Przedsiębiorców? Jak udokumentować pobranie opłaty za świadczoną usługę lub sprzedany produkt? Chcesz wiedzieć więcej? Umów się na bezpłatne spotkanie z doradcą. Wybierz najbliższy Lokalny Inkubator NGO, skontaktuj się i umów się na doradztwo już dziś!

Źródło:
www.malopolska.pl
www.publicystyka.ngo.pl
www.fundacjarc.org.pl