Crowdfunding coraz popularniejszy

Choć w Polsce Crowdfunding dopiero od niedawna stał się popularny, to na zachodzie funkcjonuje już od ponad 25 lat. Co to jest i jak wykorzystywany jest w organizacjach pozarządowych?

Ustawa o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom

W lipcu 2022 r. weszły w życie przepisy ustawy o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom. Jest to pierwszy akt prawny w Polsce formalnie regulujący kwestię crowdfundingu i działalności platform crowdfundingowych. Implementuje on także do polskiego porządku prawnego unijne Rozporządzenie ECSP, które w kompleksowy sposób reguluje rynek crowdfundingu udziałowego w UE.
Ustawa ma charakter kluczowy z perspektywy prowadzenia działalności crowdfundingowej – normuje uzyskanie stosownego zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego przez platformy crowdfundingowe, co dotychczas nie było możliwe ze względu na brak regulacji na poziomie krajowym, a także wprowadza szczegółowe zasady nadzoru nad rynkiem crowdfundingu w Polsce.

Crowdfunding

Finansowanie społecznościowe (ang. crowdfunding) to forma finansowania projektów lub bieżącej działalności organizacji przez społeczność zorganizowaną wokół celu wspomnianych projektów lub przedsięwzięć. Eksperci zauważają jednak, że crowdfunding sam w sobie nie jest źródłem finansowania.

Crowdfunding polega na pozyskiwaniu środków finansowych od szerokiej społeczności inwestorów, którzy są zainteresowani danym projektem. Wpłacają oni za pośrednictwem internetowej platformy crowdfundingowej nieduże kwoty na sfinansowanie kreatywnego przedsięwzięcia biznesowego.

To unikalny sposób wspierania finansowego „wszystko-albo-nic”. Polega on na tym, że pomysł musi zebrać całą założoną wcześniej, potrzebną do realizacji sumę, by twórca otrzymał pieniądze. Gdy projekt nie uzyska pełnego finansowania przed końcem czasu, wpłaty wracają na konta darczyńców.

Początki

Crowdfunding narodził się w 1997 roku, kiedy brytyjski zespół rockowy Marillon zorganizował zbiórkę wśród swoich amerykańskich fanów, której celem było zgromadzenie funduszy na trasę koncertową. Wówczas zebrano 60 tysięcy dolarów, co pozwoliło z powodzeniem zrealizować tę inicjatywę. Dziś rekordziści zarabiają w ten sposób zdecydowanie więcej. Tylko na samym Kickstarterze wszystkie projekty wsparto łącznie kwotą przeszło 6,85 mld dolarów.

Kilka lat później, bo już w 2000 roku powstał pierwszy portal crowdfundingowy ArtistShare.net. Poświęcony był tylko artystom, którzy podobnie jak zespół Marillion otrzymywali wsparcie finansowe od swoich fanów. Dopiero rok 2008 był przełomowy dla tego typu platform. W tym czasie powstał Indiegogo.com – portal, na którym pomysłodawcy mogli uzyskiwać finansowe wsparcie od ludzi, którym spodobał się przedstawiony produkt. Jednak to nie ta platforma, a Kickstarter jest najbardziej popularnym serwisem crowdfundingowym na świecie. Oto lista wybranych polskich i zagranicznych platform crowdfundingowych, najbardziej popularnych:

1. Patronite
2. Polakpotrafi
3. Wspieram to
4. Wspólnicy
5. Zrzutka.pl
6. Kickstarter
7. Indiegogo

Na co warto zwrócić uwagę wybierając portal

opłaty – niemal każdy portal pobiera prowizję od zebranego kapitału, należy przewidzieć ten koszt planując budżet minimalny projektu

rozwiązanie prawne – w Polsce stosowane są różne modele funkcjonowania portali i od ich właścicieli warto dowiedzieć się na temat szczegółowych wymagań i możliwości – różnica może dotyczyć np. obowiązków podatkowych które występują przy niemal każdym projekcie, praw chroniących wspierających lub ich braku, a także dopuszczalnych typów projektów

porównywalne projekty – odszukaj projekty podobne i dowiedz się jak ich twórcy promowali projekt i z jakim skutkiem

dostępność wtyczek społecznościowych – każdy projekt warto promować w mediach społecznościowych wśród Twoich znajomych i zachęcać każdą osobę do udostępniania informacji o zbiórce

ofertę dodatkową – jeżeli projektodawcy mogą skorzystać z różnych usług dodatkowych, oznacza to, że właściciel portalu przewidział potencjalne potrzeby twórców i jest gotów wspierać ich merytorycznie, by mogli skupić się na projekcie – uwaga! usługi dodatkowe najczęściej są dodatkowo płatne!

Jak odróżnić

Wśród różnych podejść definicyjnych, można wyróżnić pewne cechy, które umożliwiają odróżnienie finansowania społecznościowego sensu stricto od innych mechanizmów, w tym fundraisingu, zbiórek publicznych, darowizn i innych:

• Pieniądze – finansowanie społecznościowe opiera się na przekazaniu gotówki, praktycznie zawsze w zdematerializowanej formie.
• Cel – jasno określone jest przeznaczenie środków oraz efekty ich wydatkowania.
• Szeroka społeczność – informacja o projekcie jest dostępna dla bardzo dużego grona osób, przeważnie każdego, do kogo dotrze.
• Open call – możliwość wsparcia projektu jest prezentowana w sposób otwarty, kierowana do nieoznaczonego adresata i nienakładająca ograniczeń w dostępie.
• ICT – cały proces gromadzenia kapitału odbywa się przy wykorzystaniu rozwiązań teleinformatycznych.
• Lepsze warunki – pozyskanie kapitału wiąże się z warunkami bardziej korzystnymi, niż ogólnodostępne na rynku dla danego projektodawcy.
• Świadczenie zwrotne – każdorazowo za udzielenia wsparcia finansowego każdej osobie i firmie, która go dokona oferowane jest świadczenie zwrotne. Może ono przyjąć różną formę, ale nie może mieć ona jedynie charakteru emocjonalnego.”

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego Biuletynu!

Źródło:
Karol Król, Crowdfunding. Od pomysłu do biznesu, dzięki społeczności, Warszawa 2013
www.crowdfunding.pl
www.ksiegowosc.infor.pl