Zbiórki publiczne
Nie każde zbieranie pieniędzy lub rzeczy jest zbiórką publiczną. Jakie kryteria muszą być spełnione? Kto może zorganizować zbiórkę i jak to zrobić, aby nie złamać przepisów prawa?
Zbiórką publiczną jest zbieranie ofiar w gotówce lub w naturze w miejscu publicznym na określony, zgodny z prawem cel pozostający w sferze zadań publicznych, o których mowa w art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Ustawa reguluje wszystkie kwestie związane z tą formą zbierania.
Zbieranie pieniędzy na konto nie jest zbiórką publiczną. Ale też nie każde zbieranie pieniędzy w gotówce, np. do puszki czy darów rzeczowych to zbiórka publiczna.
Ustawa jasno określa też co nie jest zbiórką publiczną. Zbiórką publiczną nie jest zbieranie ofiar w gotówce lub w naturze:
1) na cele religijne, na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą, naukową, oświatową i wychowawczą oraz na utrzymanie duchownych i członków zakonów, jeżeli odbywa się w obrębie terenów kościelnych, kaplic oraz w miejscach i okolicznościach zwyczajowo przyjętych w danej okolicy i w sposób tradycyjnie ustalony;
2) w drodze loterii pieniężnych i fantowych;
3) wśród grona osób znajomych osobiście przeprowadzającym zbiórkę;
4) wśród młodzieży szkolnej na terenach szkolnych, odbywające się na podstawie pozwolenia władz szkolnych;
5) w ramach zbiórek koleżeńskich odbywających się w:
a) lokalu urzędu publicznego na podstawie pozwolenia kierownika urzędu, lub
b) innym zakładzie pracy.
Zbiórka, po której pozostaje ślad przepływu pieniędzy lub ewidencjonowania darów nie jest zbiórką pieniędzy w rozumieniu przepisów. Czyli do zbiórek publicznych nie zalicza się:
- przelewów na konta organizacji pozarządowych
- przekazywanie pieniędzy za pomocą wirtualnych platform (tzw. crowdfunding). Portale bardzo często posługują się terminem zbiórek publicznych jednak w rozumieniu ustawy, zbiórki internetowe gdzie pieniądze wpłacane są na konto nie są zbiórkami publicznymi.
- sms-y charytatywne
- zbiórką publiczną nie jest tez sprzedaż usług ani rzeczy.
Kto może zorganizować zbiórkę?
Zbiórkę publiczną może zorganizować np. stowarzyszenie, fundacja, organizacja kościelna. Ale na tym nie koniec. Zbiórkę może zorganizować także osoba fizyczna, musi tylko założyć komitet społeczny. Aby go utworzyć potrzebne są minimum 3 pełnoletnie osoby, posiadające pełną zdolność do czynności prawnych.
Zbiórkę publiczną trzeba zgłosić przed jej przeprowadzeniem!
Zbiórka publiczna może zostać przeprowadzona dopiero po tym, jak informacja o niej zostanie opublikowana na Portalu Zbiórek Publicznych. Żeby do tego doszło, organizator najpierw musi zgłosić zbiórkę.
Zgłoszenie może zostać dokonane: elektronicznie, przez e-Puap lub na piśmie.
Wniosek elektroniczny jest rozpatrywany szybciej (do 3 dni roboczych) niż papierowy (do 7 dni roboczych). Żeby go podpisać, trzeba mieć Profil Zaufany lub podpis elektroniczny. Dotyczy to wszystkich osób, które muszą się podpisać pod zgłoszeniem. W przypadku komitetów społecznych, podpisy muszą złożyć wszyscy członkowie komitetu.
Członkowie komitetu społecznego ponoszą odpowiedzialność osobistą za działania komitetu. Każda zmiana składu komitetu musi zostać zgłoszona, urzędnicy aktualizują te dane na zbiórki.gov.pl Zbiórka może rozpocząć się dopiero po publikacji informacji ze zgłoszenia na portalu zbiórek publicznych.
Osoby, które będą zbierać pieniądze lub rzeczy muszą mieć identyfikatory. Zapewnić je powinien organizator zbiórki.
Jeśli zbiórka publiczna nie zostanie zgłoszona lub będzie przeprowadzona niezgodnie z prawem, to organizatorom grozi kara grzywny. Mogą też przepaść zebrane rzeczy.
Skutki naruszenia przepisów o zbiórkach publicznych są różne w zależności od tego, czy mamy do czynienia z:
- zorganizowaniem zbiórki bez wymaganego zgłoszenia
- przeprowadzeniem zbiórki publicznej niezgodnie ze zgłoszeniem.
Jeśli zbiórkę zorganizowano bez zgłoszenia, to
- sprawcy grozi grzywna za wykroczenie
- obowiązkowo orzeka się przepadek rzeczy i pieniędzy zebranych podczas takiej zbiórki.
Jeśli zbiórkę zgłoszono, ale przeprowadzono ją niezgodnie ze zgłoszeniem, to:
- sprawcy grozi grzywna za wykroczenie
- przepadek rzeczy i pieniędzy uzyskanych podczas takiej zbiórki nie jest obowiązkowy. Sąd może, ale nie musi go orzec.
Rzeczy i pieniądze, co do których orzeczono przepadek, trafiają do instytucji pomocy społecznej lub instytucji kultury.
Każdy może sprawdzić i dowiedzieć się: kto prowadzi zbiórkę, w jaki sposób, co się stało z pieniędzmi lub darami rzeczowymi, które przekazaliśmy i jak zostały one rozliczone.
Zgłaszane informacje dotyczące zbiórki są dostępne dla każdego. Korzystając z wyszukiwarki, można odszukać zbiórki o określonych cechach (np. takim samym celu). Portal pozwala też tworzyć wykresy i zestawienia.
Dostępne są dane dotyczące zbiórek aktualnie prowadzonych oraz zbiórek zakończonych (zgłoszenie, sprawozdania), do 10 lat wstecz.
Z każdej zbiórki organizator musi złożyć sprawozdanie. Wyróżnia się dwa rodzaje sprawozdań: z przeprowadzonej zbiórki i z rozdysponowania zebranych ofiar.
Okres składania sprawozdań zależy od czasu trwania zbiórki. Organizacje pozarządowe które prowadzą zbiórki krótkoterminowe (czyli do 12 miesięcy) składają sprawozdanie w terminie do 30 dni od dnia zakończenia zbiórki. Nie można złożyć sprawozdania przed zakończeniem zbiórki. Natomiast sprawozdanie z rozdysponowania zebranych ofiar należy złożyć najpóźniej w terminie 3 miesięcy od daty zakończenia roku obrotowego.
Organizacje pozarządowe które prowadzą zbiórki długoterminowe (trwające więcej niż 12 miesięcy) są zobowiązane rozliczać się z przebiegu zbiórki co pół roku.
Twoja organizacja prowadzi lub planuje poprowadzić zbiórkę publiczną? Potrzebujesz konsultacji w zakresie rozliczania zbiórki? Co gdy Twoja organizacja pozyskała w ramach zbiórki dary niefinansowe? Jak rozliczyć obcą walutę? Chcesz wiedzieć więcej? Wybierz najbliższy Lokalny Inkubator NGO, skontaktuj się i umów się na bezpłatne doradztwo już dziś!
Źródło:
https://poradnikpracownika.pl/-zbiorka-publiczna-jak-zbierac-pieniadze-i-nie-naruszyc-prawa
https://poradnik.ngo.pl/zbiorki-publiczne
