Zatrudnienie w organizacjach pozarządowych

Praca w organizacjach pozarządowych często kojarzy się z pracą społeczną bądź wolontariatem. Czy rzeczywiście tak jest? Czy organizacje pozarządowe zatrudniają pracowników?

Niestety wciąż pokutuje w społeczeństwie stereotypowe myślenie, że praca w organizacjach pozarządowych oznacza często pracę społeczną. Takie myślenie często jest wynikiem, wyciągania uproszczonych wniosków:  skoro organizacje pozarządowe działają non-profit więc również osoby w nich pracujące nie mogą dostawać wynagrodzenia za swoją pracę. Nic bardziej mylnego.

Organizacje mogą zatrudniać pracowników tak samo jak instytucje publiczne czy firmy prywatne. Mało tego – robią to coraz częściej!

Organizacje czy fundacje potrzebują pracowników do realizowania zadań związanych z celem organizacji oraz do spraw finansowych i formalnych. W NGO często zatrudnia się specjalistów do spraw rozliczeń, kadrowych, księgowych czy osoby, które mają doświadczenie w pozyskiwaniu funduszy i grantów lub realizowaniu projektów. 

Zatrudnienie w organizacjach znajdują też osoby wykonujące pracę związaną z główną działalnością organizacji, zgodną z jej celami statutowymi.  Najczęściej są to psychologowie, terapeuci, opiekunowie, wychowawcy, pielęgniarki, animatorzy, pedagodzy, asystenci osób z niepełnosprawnościami, logopedzi czy graficy. 

Jeszcze kilkanaście lat temu tendencje w dziedzinie zatrudnienia z trzecim sektorze kształtowały się zupełnie inaczej. 

Pisaliśmy już na temat zatrudnienia w NGO przy okazji Raportu o Kondycji organizacji pozarządowych Trendy 2002 -2022r.  Przypomnijmy, że według Raportu na przestrzeni 20 lat zmieniło się podejście do zatrudnienia w organizacjach pozarządowych. W tym czasie znacznie powiększyła się liczba organizacji zatrudniających pracowników, którzy otrzymują wynagrodzenie za pracę w organizacjach pozarządowych, tym samym zmniejsza się liczba osób, które pracują społecznie w sektorze NGO.

W 2002 r. 55 proc. stowarzyszeń i fundacji w ogóle nie opłacało pracy świadczonej na ich rzecz. W 2006 r. odsetek takich organizacji wyniósł 74 proc. Na przestrzeni kilkunastu lat sytuacja zmieniła się diametralnie i według Raportu w 2021 r. 65 proc. organizacji pozarządowych płaciło za pracę.

W przypadku stowarzyszeń i fundacji najczęściej mamy do czynienia z zatrudnieniem w oparciu o tzw. umowy cywilnoprawne — umowę zlecenie lub umowę o dzieło.

Tego typu zatrudnienie najczęściej jest praktykowane przy różnych projektach realizowanych przez organizacje. Na umowę zlecenie organizacje najczęściej zatrudniają szkoleniowców, opiekunów czy trenerów. Umowa zlecenie charakteryzuje się krótkim czasem obowiązywania i dużą elastycznością. Umowa o dzieło pojawia się rzadziej — dzieło jest rozumiane jako wytwór, który jest charakterystyczny i indywidualny.

Najrzadziej organizacje zatrudniają na podstawie umowy o pracę. Umowa ta wiąże się z największą stabilnością zatrudnienia. Każdorazowo przy zatrudnieniu należy pamiętać o ewentualnych obowiązkach względem Urzędu Skarbowego oraz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. W odpowiednim czasie danego pracownika należy zgłosić do ZUS, odprowadzić określone składki i zapłacić zaliczkę na podatek.

Autorzy raportu „Kondycja organizacji pozarządowych. Trendy 2002-2022” zwracają uwagę, że „na etat” zatrudniają zasobne organizacje z dużych miast i one, powiększając swoje zespoły, generują coraz więcej pozarządowych miejsc pracy. Jednocześnie mniejszym organizacjom, z mniejszych miejscowości, trudniej jest wytworzyć choćby jeden etat i tym samym awansować do puli organizacji zatrudniających pracowniczki i pracowników – podsumowują.
Organizacje pozarządowe mogą zatrudniać pracowników bez względu na to, czy prowadzą działalność gospodarczą, czy jej nie prowadzą.

Coraz więcej organizacji pozarządowych płaci wynagrodzenie za pracę, a coraz mniej korzysta wyłącznie z pracy społecznej – wynika z raportu „Kondycja organizacji pozarządowych. Trendy 2002-2022” Stowarzyszenia Klon-Jawor. Problemem w zatrudnianiu na etat w trzecim sektorze jest finansowanie ich działalności w przeważającej mierze z realizowanych projektów, które nie zapewniają ciągłości finansowania pracy zatrudnionych. 

Fundacje i stowarzyszenia obowiązują dokładnie takie same przepisy z zakresu prawa pracy jak każdą inną firmą.

Jak wyglądają zarobki w trzecim sektorze?

Rzadko zdarza się, aby organizacja pozarządowa mogła zaoferować wynagrodzenie na poziomie tego jakie można otrzymać w korporacjach. Wybierając pracę  w organizacjach pozarządowych trzeba się liczyć z niższymi zarobkami. Są oczywiście większe organizacje, które płacą lepiej, ale to wyjątki.

O zarobkach decydują też inne czynniki. Z Ogólnopolskiego Badania Wynagrodzeń im więcej pracowników zatrudnia organizacja tym większa szansa na lepsze wynagrodzenie. Także wraz z wielkością miasta rosną wynagrodzenia pracowników zatrudnionych w organizacjach. Na wysokość zarobków wpływa również staż pracy.

Śledząc przez kilka ostatnich tygodni ogłoszenia o pracę w organizacjach pozarządowych można zaobserwować, że nie brakuje pracy w trzecim sektorze. Najwięcej ofert pochodzi z dużych miast takich jak Kraków, Warszawa, Gdańsk czy Łódź. 

Chcesz dowiedzieć się więcej o możliwościach zatrudnienia w organizacji pozarządowej oraz przepisów dotyczących zatrudnienia? Chcesz dowiedzieć jakie obowiązki musi spełnić pracodawca lub zleceniodawca? Chcesz skonsultować treść umowy lub innych dokumentów kadrowych? Nasi doradcy pomogą. Umów się na bezpłatne spotkanie z jednym z naszych doradców. Wybierz najbliższy Lokalny Inkubator NGO, skontaktuj się i umów się na doradztwo już dziś!

Źródło:
https://fundacjarc.org.pl/baza-wiedzy/jak-wyglada-zatrudnianie-pracownikow-w-organizacji-pozarzadowej/
https://www.prawo.pl/kadry/ngo-jak-zatrudniani-sa-pracownicy-i-jakie-sa-problemy-z-etatem,517940.html
„Kondycja organizacji pozarządowych. Trendy 2002-2022”