Wolontariusz – bohater czy darmowa siła robocza?

Kim jest wolontariusz, kto może nim zostać oraz jakie korzyści może przynieść praca społeczna? 

Pewnie większość z nas słyszała o wolontariacie lub miała styczność z pracą wolontaryjną, jednak zacznijmy od wolontariusza jako definicji.
Wolontariusz to osoba, która dobrowolnie, świadomie oraz bez wynagrodzenia niesie pomoc innym, angażując się w pracę na rzecz osób i instytucji działających w różnych obszarach życia społecznego. 

Kto może być wolontariuszem?

Wolontariuszem może zostać każdy, jeśli tylko ma chęć do zaangażowania się w różnego typu inicjatywy. Nie liczy się wykształcenie, pochodzenie czy poglądy religijne. Osoby niepełnoletnie muszą posiadać pisemną zgodę rodziców bądź opiekunów prawnych, by mogły podjąć wolontariat. Należy pamiętać, że nie każdy rodzaj wolontariatu będzie odpowiedni dla każdej osoby. Niektóre działania wymagają posiadania odpowiednich predyspozycji i kwalifikacji. 

Praca wolontaryjna mimo, że ma charakter społeczny, to jednak decyzja o jej rozpoczęciu powinna być przemyślana. Oto kilka standardowych pytań jakie powinna sobie zadać osoba planująca rozpoczęcie działań jako wolontariusz:

• Czy łatwo nawiązujesz kontakty z ludźmi? Wolisz pracować z dziećmi, osobami starszymi czy może z rówieśnikami? Masz łatwość w nawiązywaniu nowych znajomości? A może wolisz pracować indywidualnie w biurze? 

• Co chciałbyś robić jako wolontariusz? Czy chcesz opiekować się dziećmi, pomagać w organizowaniu różnych wydarzeń kulturalnych, zajmować się zwierzętami? A może wolisz projektować strony internetowe bądź ulotki, wykonywać prace biurowe albo tłumaczenia na język obcy?

• Jak dużo czasu możesz poświęcić na wolontariat? Interesuje Cię wolontariat długoterminowy (mogący trwać nawet do kilku miesięcy) czy raczej wolontariat krótkoterminowy (tzw. wolontariat akcyjny). Pamiętaj, że częstotliwość pełnienia wolontariatu musi być dostosowana do Twoich możliwości! 

• Jakie masz umiejętności? Posiadasz jakieś talenty, predyspozycje i zainteresowania, które mógłbyś wykorzystać i rozwijać pełniąc wolontariat? Czy dobrze znasz się na komputerach, znasz dobrze jakiś program? Znasz jakieś języki obce? Potrafisz rysować, gotować, tańczyć?
Każdą umiejętność można połączyć z wolontariatem.

• Czego chcesz się nauczyć? Pamiętaj, że wolontariat to nie tylko pomoc, to także nauka dla Ciebie! Chcesz pozyskać wiedzę z jakiejś konkretnej dziedziny? Wolontariat to bardzo dobra okazja do zdobycia doświadczenia w różnych aspektach życia!

Z badań wynika, że większość osób, którzy oceniają pracę wolontaryjną jako darmową siłę roboczą, nigdy nie angażowała się społecznie i nie wykonywała pracy non profit. Kolejną kwestią jest też to w jakich kategoriach pracę społeczną rozpatrują sami wolontariusze, jakie mają cele i przesłanki, a mogą być one różne: począwszy od czysto altruistycznej postawy, poprzez chęć rozwoju, zdobycia doświadczenia, poznania ludzi skończywszy na szukaniu inspiracji i odkrywaniu własnej drogi życiowej. Motywów działania może być kilka.

Według badań z 2020 r. sprzed pandemii, wolontariatu podejmuje się co piąta osoba w Polsce. Głównie ze względu na zainteresowania. Ponad połowę stanowią osoby młode do 21 roku życia i z wyższym wykształceniem.

Ciekawe spojrzenie prezentuje Paula Bruszewska – prezeska Fundacji Zwolnieni z Teorii, która w wywiadzie przeprowadzonym przez redakcję portalu ngo.pl mówi:

– W wolontariacie nastolatkowie szukają nie tylko okazji do pomocy innym, lecz jednocześnie właśnie możliwości rozwoju. Wolontariat daje możliwość zrobienia czegoś dobrego i jednocześnie nowego, zupełnie odmiennego, w innym środowisku ludzi od tego, co codzienne. Dzięki niemu ludzie mają możliwość spotykać nowe osoby spoza swojej bańki, wejść w nowe środowisko i zaczerpnąć inspiracji. To mogą być rozwijające aktywności.

Bruszewska przytacza badanie, którego celem było poznanie kraju najszczęśliwszych mieszkańców na ziemi, użyto w nim szeregu pytań, m.in. czy masz poczucie sensu swojego życia i czy jest ono ważniejsze niż ogarnięcie rzeczywistości.

 – Okazuje się, że poczucie misji jest uznawane za wyższe dobro (sprzyjające szczęściu) niż jego brak. Druga składowa szczęścia to działanie z bliskimi ludźmi. To zaskakujące informacje! Dwie najważniejsze składowe: poczucie misji i działanie z innymi dają poczucie bezpieczeństwa i zadowolenie z życia – mówi Bruszewska i dodaje:

– Projekty społeczne to inwestycja w przyszłość. Podobnie, jak kiedy ktoś się decyduje na założenie startupu – inwestuje swój czas za darmo, bo spodziewa się, że uda mu się stworzyć prosperującą firmę w przyszłości. Edukacja też jest taką inwestycją i uczymy się za darmo, a czasami nawet za nią płacimy. Działając społecznie, inwestujemy w to, by świat wokół nas był lepszy, już teraz i w przyszłości.

W Polsce młodzież jest grupą, która najchętniej i najszybciej angażuje się w pracę społeczną. Jednak to się powoli zmienia.

Według badań firmy Millward Brown przeprowadzonych we współpracy z  Centrum Wolontariatu w Polsce jeszcze kilka lat temu osoby 50+ podchodziły do tematu wolontariatu  sceptycznie, zupełnie odwrotnie niż na zachodzie. Na szczęście w miarę rozwoju polityki senioralnej, pojawia się więcej projektów umożliwiających seniorom zaangażowanie się w pomaganie innych.

Seniorzy poprzez działania społeczne mogą dzielić się swoim doświadczeniem, wiedzą, pasją, ale też głębszym rozumieniem zjawisk społecznych i życiowych, wspomnieniami o historii, kulturze i tradycjach. 

I choć w wolontariacie chodzi o pomaganie innym, jest to też forma, która może przynosić wiele korzyści osobie zaangażowanej. Przede wszystkim wolontariat może pomóc w zapełnieniu czasu wolnego, którego nadmiar bywa przygnębiający dla osób przechodzących na emeryturę. Zaangażowanie w pomoc innym daje seniorom poczucie, że jest się potrzebnym. Wolontariusz nabiera przekonania, że nawet proste działania mają swoją wartość, co mobilizuje do kolejnych aktywności.

Chcesz zaangażować się wolontarystycznie? Twoja organizacja współpracuje lub chcę korzystać ze wsparcia wolontariuszy? Chcesz dowiedzieć się więcej na temat regulacji prawnych wolontariatu? Jakie są możliwości i instrumenty wsparcia wolontariatu?

Chcesz wiedzieć więcej? Umów się na bezpłatne spotkanie z doradcą. Wybierz najbliższy Lokalny Inkubator NGO, skontaktuj się i umów się na doradztwo już dziś!

Źródło:
https://publicystyka.ngo.pl/czy-wolontariat-to-tania-sila-robocza-wywiad
https://www.domyseniora.pl/wolontariat-wsrod-seniorow.html
https://odpowiedzialnybiznes.pl/artykuly/moda-na-pomaganie/