Style zarządzania w organizacjach pozarządowych

Doskonały styl kierowania to taki, który najlepiej sprawdza się w danym zespole – wydaje się proste, jednak wbrew pozorom takie nie jest. Najlepiej  kiedy kierownicy posiadają naturalny styl odpowiedni do kierowania daną grupą lub nauczą się modyfikować swój naturalny styl zgodnie z potrzebami różnych grup w różnych etapach rozwoju organizacji.

W 2018 roku przeprowadzono badania „Kondycja organizacji pozarządowych 2018” i na ich podstawie wyróżniono cztery style zarządzania w organizacjach:

1. Organizacje liderskie to takie, gdzie zaangażowanie lidera lub liderki jest ogromne. Lider podejmuje większość decyzji, realizuje bieżące działania i bierze odpowiedzialność za organizację.
2. Organizacje kolektywne to takie, gdzie priorytetem jest silny zespół, który odpowiada za większość działań i decyzji. Członkowie zespołu nie tylko angażują się w codzienne funkcjonowanie organizacji, ale też biorą za nią odpowiedzialność.
3. Organizacje delegujące takie, w których istnieje wyraźny podział zadań między liderem lub zarządem a zespołem. W tego typu organizacjach lider ma bardzo silną pozycję, choć w codziennych działaniach zespół ma dużą autonomię.
4. Organizacje sformalizowane mają rozbudowaną formalną strukturę organizacyjną. Często oprócz zarządu powoływani są  np. kierownicy, dyrektorzy, koordynatorzy. Codzienne działania i podejmowanie decyzji odbywa się z uwzględnieniem tej struktury oraz zależności służbowych.

Bardzo popularny jest podział i wyróżnienie dwóch skrajnych stylów zarządzania fundacjami i stowarzyszeniami. Są to: model liderski – oparty na silnym liderze lub silnej liderce oraz demokratyczny – oparty na włączaniu całego zespołu organizacji w proces kierowania nią. 

Styl demokratyczny jest charakterystyczny dla organizacji, w których kierownicy, chętnie rozmawiają, dyskutują z podwładnymi o wszystkich istotnych dla organizacji kwestiach. Zasięgają ich opinii, a w miarę możliwości kierownik stara się, aby zespół podejmował wiążące decyzje.  Angażowanie podwładnych w procesy decyzyjne powoduje wysokie zaangażowanie pracowników w realizację wspólnie ustalonych celów. Kierownik demokrata musi potrafić stworzyć w zespole atmosferę zaufania i wzajemnego szacunku. Taki kierownik musi być otwarty na informacje zwrotne od pracowników. Musi dobierać kompetentnych pracowników, którzy pomogą mu przy podejmowaniu decyzji. Należy jednak pamiętać, że kluczowa decyzja należy do kierownika.

Skrajną formą zarządzania demokratycznego jest styl zarządzania oparty na kierowniku charakteryzującym się stylem leseferycznym, czyli takim, który nie angażuje się ani w więzi z pracownikami, ani w realizację zadań organizacji. Jest biernym, stojącym z boku obserwatorem rozwoju sytuacji. Działa jedynie wtedy, kiedy zmuszają go do tego okoliczności. Pozostawia pracownikom całkowitą swobodę w planowaniu i organizowaniu działań. Nie uczestniczy w pracach zespołu, nie motywuje i nie kontroluje ich członków.

Lider w organizacji pozarządowej to rola bardzo ważna, nieoczywista i niejedno-
krotnie decydująca o sukcesie organizacji. Z jednej strony wymagająca przełożenia
pewnych praktyk z sektora prywatnego i publicznego, z drugiej zaś uwzględniająca
specyfikę trzeciego sektora.

Umiejętności jakie powinien posiadać lider w organizacjach pozarządowych:

• umiejętne zarządzanie finansami,
• umiejętność przewidywania ryzyka,
• kierowanie członkami organizacji,
• inspirowanie i motywowanie pracowników,
• planowanie ścieżki kariery pracownika,
• prowadzenie skutecznej komunikacji wewnętrznej i zewnętrznej,
• prowadzenie negocjacji i rozwiązywanie konfliktów organizacyjnych,
• podejmowanie decyzji,
• współpraca z otoczeniem organizacyjnym,
• kierowanie kulturą organizacyjną,
• podejmowanie działań z zakresu Public Relations i marketingu,
• przestrzeganie zasad etycznych,
• skupianie działań organizacji wokół misji i wizji

Pozytywny wizerunek lidera jest jedną z kluczowych cech składających się na suk-
ces organizacji pozarządowej. Rozpoznawalność i reputacja lidera może przełożyć się
na wzrost zaufania i wiarygodność organizacji w otoczeniu. Działa to też w drugą stronę – wszelkie nieetyczne działania lidera i organizacji decydują o negatywnym obrazie zarówno organizacji, jak i całego trzeciego sektora. To pokazuje jaka odpowiedzialność spoczywa
na liderach organizacji pozarządowych. Skuteczna realizacja działań organizacji poza-
rządowej często bywa wynikiem dużej charyzmy i zaangażowania jej lidera.

Do najpopularniejszych liderów organizacji pozarządowych należą: Jerzy Owsiak, założyciel i lider „Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy” (WOŚP), Anna Dymna założycielka organizacji „Mimo wszystko. Fundacja Anny Dymnej”, Janina Ochojska założycielka i liderka Polskiej Akcji Humanitarnej czy Ewa Błaszczyk, która wraz z ks. Wojciechem Drozdowiczem założyli Fundację „Akogo?”.

Z deklaracji uczestników badań Stowarzyszenia Klon/Jawor (byli nimi liderzy organizacji pozarządowych – przedstawiciele zarządu lub inne osoby dobrze zorientowane w działaniu organizacji) wynika, że partycypacyjny model zarządzania jest bardziej powszechny niż model liderski.

Na styl funkcjonowania organizacji oparty na silnym zespole („partycypacyjny”) wskazuje 45% organizacji, przy czym 34% respondentów wskazało krańcową odpowiedź na skali, co oznacza, że zdecydowanie identyfikują swoją organizację ze stylem partycypacyjnym (pozostałe 11% umiarkowanie zgadza się, że ich organizacja jest zarządzana w stylu partycypacyjnym). Z kolei model liderski jest typowy dla 38% organizacji, a 26% organizacji przyznaje, że ich organizacja zdecydowanie opiera się na silnym liderze (12% twierdzi, że w ich organizacji raczej funkcjonuje model liderski). Niemal co piąty respondent (18%) sytuuje swoją organizację dokładnie pomiędzy tymi skrajnościami.

Co to jest zarządzanie w organizacji pozarządowej? Jakie są obszary zarządzania? Jakie działania składają się na zarządzanie? Jaka jest rola osób zarządzających organizacjami? Chcesz wiedzieć więcej? Wybierz najbliższy Lokalny Inkubator NGO, skontaktuj się i umów się na bezpłatne doradztwo już dziś!

Źródło: 
https://publicystyka.ngo.pl/style-zarzadzania-ngo-od-silnego-zespolu-do-dominujacego-lidera)
https://isp.uj.edu.pl/documents/2103800/7252370/Zarz%C4%85dzanie+organizacjami+pozarz%C4%85dowymi/6b3a837e-fa19-49a5-840e-bc7e8d23b317
https://publicystyka.ngo.pl/pod-lupa-4-style-zarzadzania-infografika