O Komitecie Monitorującym Krajowy Plan Odbudowy

Uzgodniony przez polski rząd z Komisją Europejską aneks do Krajowego Planu Odbudowy mówi wprost, że wdrażanie Komitetu Monitorującego ma zostać zakończone do 30 czerwca 2022 roku. Jest to jedno z ponad 200 zobowiązań polskiego rządu, jakie wypełnić ma w ramach tak zwanych kamieni milowych, i od których wypełnienia zależy wypłata pieniędzy przez Komisję Europejską. 

Krajowy Plan Odbudowy

Pełna nazwa KPO to „Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększania Odporności”. Polski KPO to program, który składa się z 54 inwestycji i 48 reform. Stanowi on realizację zaleceń Rady UE dla Polski oraz Krajowego Programu Reform. Obejmuje reformy i inwestycje, które rozpoczęły się po 1 lutego 2020 r. i zakończą do 31 sierpnia 2026 r. Krajowy Plan Odbudowy składa się z pięciu komponentów tematycznych: 

1. Odporność i konkurencyjność gospodarki 

2. Zielona energia i zmniejszenie energochłonności 

3. Transformacja cyfrowa 

4. Efektywność, dostępność i jakość systemu ochrony zdrowia 

5. Zielona, inteligentna mobilność i jednego instytucjonalnego: 

Pieniądze KPO pochodzą z europejskiego Funduszu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (Recovery and Resilience Facility – RRF), który służy odbudowie gospodarki Europy po pandemii koronawirusa. Aby je otrzymać, Polska musi podpisać umowę z KE na część grantową oraz umowę na część pożyczkową. Spłata pożyczki zakończy się nie później niż po 30 latach tj. do 2058 roku. Wypełnienie zaś wszystkich zobowiązań w ramach tzw. kamieni milowych potrwać ma do 30 czerwca 2026.
Do 2 czerwca treść Krajowego Planu Odbudowy była „tajna”. Z początkiem czerwca, i w związku z wizytą szefowej KE Ursuli von der Leyen, zostało opublikowane „robocze” tłumaczenie na język polski aneksu – Robocze tłumaczenie załącznika do decyzji implementacyjnej Rady UE (Annex to Council Implementing Decision), w którym czytamy:

F3.1 Poprawa warunków wdrażania KPO 

W celu zapewnienia odpowiednich konsultacji z partnerami społecznymi i interesariuszami we wdrażaniu Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO), reforma obejmie wejście w życie aktu prawnego ustanawiającego Komitet Monitorujący (KM), w skład którego wejdą interesariusze oraz partnerzy społeczni zaangażowani we wdrażanie KPO. Zadaniem komitetu będzie nadzorowanie skutecznego wdrażania KPO. Akt prawny będzie zawierał przepis wprowadzający wymóg prawny konsultowania się z KM podczas wdrażania KPO. Reforma obejmie również przyjęcie wytycznych ustanawiających zasady zaangażowania interesariuszy i partnerów społecznych w programowanie, wdrażanie, monitorowanie i ewaluację RRP.

Reforma obejmie również wprowadzenie systemu baz zgodnie z art. 22(2)(d) Rozporządzenia (UE) nr 2021/241 aby umożliwić gromadzenie, przechowywanie i monitorowanie danych dotyczących kamieni milowych i wskaźników w tym na poziomie ostatecznych odbiorców. Dane pochodzące z tego systemu baz będą zasilać system Arachne, który będzie wykorzystywany podczas audytów i kontroli w celu zapobiegania, wykrywania i korygowania konfliktów interesów, oszustw, korupcji i podwójnego finansowania.

Wdrażanie reformy zostanie zakończone do 30 czerwca 2022 roku.

Komitet Monitorujący 

Komitet Monitorujący Krajowego Planu Odbudowy to z założenia inicjatywa, mająca na celu monitorowanie realizacji reform i inwestycji w KPO, pilnowanie prawidłowego wydatkowania pieniędzy i analizowanie wpływu realizowanych inwestycji na gospodarkę, społeczeństwo oraz rozwój regionalny. Komitet Monitorujący ma usprawniać również wprowadzanie reform oraz realizację inwestycji. Do zadań jego członków będzie należeć przegląd realizacji KPO, formułowanie rekomendacji prowadzenie analiz i wydawanie opinii. W ramach Komitetu Monitorującego mogą zostać powołane podkomitety w obszarach kluczowych dla realizacji KPO.

Komitet Monitorujący ma liczyć nie więcej niż 70 członków, przy czym co najmniej kilka miejsc przypada w nim z urzędu przedstawicielom kilku ministerstw oraz instytucji „odpowiedzialnych za realizację reform” i „odpowiedzialnych za realizację inwestycji”. Co najmniej połowę z członków Komitetu Monitorującego mają stanowić przedstawiciele samorządowców, związkowców i pracodawców, organizacji pozarządowych i promujących prawa podstawowe i niedyskryminację, a także naukowców. Mimo, że połowa członków Komitetu Monitorującego to reprezentanci strony społecznej, to znacząca część jest jednak wskazywana przez stronę rządową. Zdaniem wielu komentujących ekspertów stanowi to zagrożenie. Niepokój budzi również brak bezpośredniego wpływu KM na proces wyboru projektów czy przyznawania dofinansowań. Organ ten nie będzie miał kompetencji do podejmowania decyzji lub dysponowania funduszami. Jednym z zaleceń Komisji Europejskiej jest zaangażowanie w proces przygotowania i implementacji KPO samorządów, partnerów społecznych czy organizacji pozarządowych. Jednak zapisy w polskim dokumencie spełniają tę rekomendację w sposób bardzo ogólny. 

Kształt Komitetu Monitorującego KPO określa również tzw. ustawa wdrożeniowa przyjęta przez sejm i podpisana przez prezydenta 6 maja 2022 – Ustawa z dnia 28 kwietnia 2022 r. o zasadach realizacji zadań finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021–2027. Rozdział piąty tej ustawy dotyczy Komitetu Monitorującego:

Rozdział 5
Komitet monitorujący
Art. 15. 
Realizacja programu podlega monitorowaniu przez komitet monitorujący, o którym mowa w art. 38 rozporządzenia ogólnego.
Art. 16. 
1. Dla każdego programu instytucja zarządzająca powołuje komitet monitorujący:
1) w drodze zarządzenia – w przypadku krajowego programu albo
2) w drodze uchwały – w przypadku regionalnego programu.
2. W skład komitetu monitorującego wchodzą:
1) minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego wykonujący zadania państwa członkowskiego;
2) instytucja zarządzająca;
3) wskazane przez instytucję zarządzającą instytucje pośredniczące lub wdrażające właściwe dla danego programu, jeśli je powołano;
4) partnerzy, o których mowa w art. 8 rozporządzenia ogólnego;
5) minister właściwy do spraw finansów publicznych.
3. Komitetowi monitorującemu przewodniczy przedstawiciel instytucji zarządzającej.
Art. 17. 
1. Instytucja zarządzająca zaprasza do składu komitetu monitorującego:
1) ogólnopolskie organizacje jednostek samorządu terytorialnego tworzące stronę samorządową Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, o której mowa w ustawie z dnia 6 maja 2005 r. o Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego oraz o przedstawicielach Rzeczypospolitej Polskiej w Komitecie Regionów Unii Europejskiej;
2) organizacje związkowe i organizacje pracodawców, reprezentatywne w rozumieniu ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego;
3) organizacje pozarządowe w rozumieniu ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie wyłonione w postępowaniu prowadzonym przez:
a) Radę Działalności Pożytku Publicznego, o której mowa w art. 35 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, w odniesieniu do komitetu monitorującego krajowy program oraz w odniesieniu do komitetu monitorującego regionalny program, jeżeli w danym województwie nie utworzono Wojewódzkiej Rady Działalności Pożytku Publicznego,
b) właściwą Wojewódzką Radę Działalności Pożytku Publicznego, o której mowa w art. 41a ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, w odniesieniu do komitetu monitorującego regionalny program, jeżeli w danym województwie utworzono Wojewódzką Radę Działalności Pożytku Publicznego – z zastrzeżeniem art. 18 ust. 4.
2. Podmioty, o których mowa w ust. 1, odpowiadają na zaproszenie instytucji zarządzającej w terminie 14 dni od jego otrzymania. Brak odpowiedzi w terminie oznacza odrzucenie zaproszenia do składu komitetu monitorującego.
3. Instytucja zarządzająca może zaprosić do składu komitetu monitorującego inne podmioty, w tym podmioty, o których mowa w art. 4 ust. 1 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 240/2014 z dnia 7 stycznia 2014 r. w sprawie europejskiego kodeksu postępowania w zakresie partnerstwa w ramach europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych (Dz. Urz. UE L 74 z 14.03.2014, str. 1). Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio.
4. Na wniosek wojewody przekazany w formie pisemnej lub drogą elektroniczną instytucja zarządzająca właściwym regionalnym programem włącza wojewodę do składu komitetu monitorującego.
5. Instytucja zarządzająca oraz, na jej wniosek, podmiot wchodzący w skład komitetu monitorującego wyznacza co najmniej jednego przedstawiciela w charakterze członka komitetu monitorującego, z zastrzeżeniem ust. 6 i 7.
6. Podmioty, o których mowa w ust. 3, na wniosek instytucji zarządzającej wyznaczają co najmniej jednego przedstawiciela w charakterze członka komitetu monitorującego albo obserwatora.
7. Wojewoda wyznacza swojego przedstawiciela w komitecie monitorującym w charakterze obserwatora.
8. Wyłączenie podmiotu ze składu komitetu monitorującego lub zmiana przedstawiciela danego podmiotu w komitecie monitorującym następuje na wniosek tego podmiotu oraz w przypadkach określonych w regulaminie komitetu monitorującego, o którym mowa w art. 38 ust. 2 rozporządzenia ogólnego.
Art. 18. 
1. Warunki udziału w postępowaniu, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 3, oraz jego zasady określa Rada Działalności Pożytku Publicznego, uwzględniając zasadę przejrzystości oraz potrzebę wyłonienia organizacji pozarządowych o odpowiednim potencjale do realizacji zadań wynikających z włączenia do składu komitetu monitorującego.
2. Postępowanie, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 3, prowadzone jest na wniosek właściwej instytucji zarządzającej, która uwzględniając art. 4 ust. 1 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 240/2014 z dnia 7 stycznia 2014 r. w sprawie europejskiego kodeksu postępowania w zakresie partnerstwa w ramach europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych, określa liczbę i rodzaj organizacji pozarządowych, które mają zostać wyłonione w tym postępowaniu.
3. Rada Działalności Pożytku Publicznego albo Wojewódzka Rada Działalności Pożytku Publicznego przekazuje informację o wyłonionych organizacjach pozarządowych właściwej instytucji zarządzającej nie później niż w terminie 45 dni od otrzymania wniosku, o którym mowa w ust. 2.
4. W przypadku uchybienia terminowi, o którym mowa w ust. 3, albo wyłonienia organizacji innego rodzaju lub w innej liczbie niż określono we wniosku organizacje pozarządowe zapraszane do składu komitetu monitorującego określa właściwa instytucja zarządzająca z zachowaniem zasady bezstronności oraz zgodnie z art. 39 ust. 1 akapit pierwszy rozporządzenia ogólnego.
Art. 19. 
Komitet monitorujący realizuje zadania, o których mowa w art. 40 rozporządzenia ogólnego, w szczególności zatwierdza kryteria wyboru projektów dla danego programu.
Art. 20. 
Przepisów art. 16–19 nie stosuje się do programów Interreg. 

Nabór do Komitetu Monitorującego KPO

Ogłoszenie o naborze zostało opublikowane 17 czerwca 2022 z terminem zgłoszeń do 23 czerwca 2022. Rozstrzygnięcie naboru ma nastąpić do 28 czerwca 2022. Wśród zgłoszonych chętnych do udziału w Komitecie Monitorującym wyłonione mają zostać aż 3 organizacje reprezentujące społeczeństwo obywatelskie (!).
Brzmienie ogłoszenia: 

Nabór 

Rada Działalności Pożytku Publicznego działając na podstawie art. 14 lk ust. 3 pkt 8; ust. 6, 7 pkt 1; ust. 8 – 10,  ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz.U.2021.1057 t.j.) zwaną dalej: uzppr, realizując Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/241 z dnia 12 lutego 2021 r. ustanawiające Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (Dz.U.UE.L.2021.57.17),

ogłasza

nabór przedstawicieli organizacji pozarządowych przez Radę Działalności Pożytku Publicznego do członkostwa w Komitecie Monitorującym Krajowy Plan Obudowy i Zwiększania Odporności (zwanym dalej „KM KPO”).

I. Warunki udziału w naborze

1. Nabór kierowany jest do organizacji działających w obszarach tematycznych KPO, tj.: 

• nauka i edukacja, 
• cyfryzacja, 
• przedsiębiorczość i rynek pracy, 
• infrastruktura i transport, 
• energetyka, 
• zdrowie, 
• klimat i ochrona środowiska.
  2. O członkostwo w KM KPO nie mogą ubiegać:
  1) stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego;
  2) organizacje, których organem założycielskim jest organ administracji publicznej;
  3) organizacje, w organach których większościowy udział mają organy administracji publicznej;
  4) partii politycznych;
  5) europejskich partii politycznych;
  6) związków zawodowych i organizacji pracodawców;
  7) samorządów zawodowych;
  8) społeczno-zawodowe organizacje branżowe;
  9) fundacji utworzonych przez partie polityczne;
  10) europejskich fundacji politycznych.
  3. Instytucje kandydujące powinny spełniać następujące warunki:
  a) ogólnopolskie albo branżowe (działające co najmniej na terenie 9 województw) związki stowarzyszeń albo organizacje pozarządowe będące członkami związków stowarzyszeń;
  b) wpisane do KRS lub Krajowego Rejestru Urzędowego Podmiotów Gospodarki Narodowej; 
  c) działające w reprezentowanym przez siebie obszarze przez minimum 5 lat – muszą być w stanie udokumentować to działanie na podstawie odpowiednich dokumentów, np. raportów
  i sprawozdań z ich działalności przesłanych wraz z kwestionariuszem; 
  d) posiadające statutowy kolegialny organ kontroli lub nadzoru, odrębny od organu zarządzającego i niepodlegający mu w zakresie wykonywania kontroli wewnętrznej lub nadzoru. 

4. Organizacja kandydująca składa w terminie do dnia 23.06.2022 r. do godz. 12:00 kwestionariusz będący załącznikiem nr 1 do ogłoszenia.
5. Kwestionariusz (bez załączników) należy podpisać za pomocą podpisu kwalifikowanego albo profilu zaufanego albo podpisu osobistego.
6. Kwestionariusz wraz z załącznikami należy przesłać w wersji elektronicznej w formacie pdf na adres e-mail: sekretariat_DOB@kprm.gov.pl.
7. Kandydat może złożyć 1 kwestionariusz dotyczący każdego obszaru tematycznego wskazując w każdym z nich innego reprezentanta.
8. W KM KPO kandydat, o którym mowa w pkt. 4 nie może być reprezentowany więcej niż 1 raz. 
9. Reprezentantem (członkiem KM KPO) partnera reprezentującego zorganizowane społeczeństwo obywatelskie  w Komitecie Monitorującym może zostać osoba, która:

• ma obywatelstwo polskie;
• wyróżnia się wiedzą i doświadczeniem w sprawach związanych z działalnością pożytku publicznego i wolontariatem;
• potrafi udokumentować co najmniej 5 letnią działalnością w organizacjach pozarządowych;
• nie była skazana prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo popełnione z winy umyślnej;
• nie jest posłem na Sejm, senatorem, posłem do Parlamentu Europejskiego ani członkiem organu stanowiącego lub wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego;
• nie jest zatrudniona w administracji publicznej na podstawie stosunku pracy;
• nie jest członkiem władz statutowych partii politycznej na poziomie ogólnopolskim albo regionalnym.

10. Dokumenty złożone po terminie wskazanym w pkt. I. 4. nie będą rozpatrywane.
11. Rada Działalności Pożytku Publicznego zastrzega sobie możliwość przeprowadzania rozmów z kandydatami lub zwrócenia się o dodatkowe wyjaśnienia i dokumenty.
12. Rozstrzygnięcie naboru nastąpi najpóźniej do dn. 28.06.2022 r. 
    
    II. Powołanie oraz tryb pracy Komisji

1. Zespół do spraw Funduszy i Realizacji Zasady Partnerstwa Rady Działalności Pożytku Publicznego nie później niż do dnia 20 czerwca 2022 r powoła Komisję weryfikującą oraz oceniającą kwestionariusze wskazane pkt. I. 4.
2. Skład komisji: 
   a) 3 członków zespołu wskazanego w pkt. II.1.
   b) 3 członków wskazanych przez członków Zespołu, nie będących członkami RDPP, charakteryzujących się niezbędną wiedzą nt. zorganizowanego społeczeństwa obywatelskiego i KPO, oraz potrafiących udokumentować co najmniej 10 letnią działalnością w organizacjach pozarządowych. 

3. Osoby wskazane w pkt. II.2.2. powinny spełniać warunki wskazane w pkt I.9.
4. Członkowie komisji przed rozpoczęciem prac wypełniają oświadczenie dotyczące wyrażenia zgody na uczestnictwo w pracach komisji oraz oświadczenie o bezstronności.
5. Komisja wybiera spośród swoich członków Przewodniczącego, który kieruje pracami Komisji.
6. Komisja na pierwszym spotkaniu przyjmuje kryteria oceny oraz określa ich wagę.
7. Komisja pracuje na posiedzeniach. 
8. Posiedzenia Komisji konkursowej są ważne, gdy uczestniczy w nich co najmniej połowa składu, w tym Przewodniczący.
9. Przebieg posiedzenia komisji konkursowych ma charakter jawny. 
10. Dopuszcza się możliwość, aby prace Komisji konkursowej odbywały się w trybie zdalnym, z wykorzystaniem środków porozumiewania się na odległość.  
11. Komisja przeprowadza:
    a) ocenę formalną kwestionariuszy,
    b) ocenę merytoryczną zgodnie z zatwierdzonymi kryteriami oceny.

12. Obsługę administracyjno-techniczną komisji sprawuje Departament Społeczeństwa Obywatelskiego.
13. Z prac komisji konkursowej sporządza się protokół wraz z rekomendacją 3 organizacji na przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego w KM KPO.
    
    III. Zatwierdzenie wyników pracy Komisji oraz przekazanie informacji 

Po zakończeniu pracy Komisja przekazuje protokół wraz z rekomendacją 3 organizacji na przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego w KM KPO przewodniczącej Zespołu, która w porozumieniu ze Współprzewodniczącymi RDPP kieruje projekt uchwały ze wskazanymi w protokole komisji rekomendacjami pod głosowanie RDPP.

Fundusze europejskie czyli czyje? Jakie zasady obowiązują w finansowaniu unijnym? Chcesz aplikować o dofinansowanie z funduszy europejskich? A może potrzebujesz wsparcia przy rozliczeniu takiego grantu? 

Chcesz wiedzieć więcej? Skorzystaj z  bezpłatnej konsultacji z naszym doradcą.
Wybierz najbliższy Lokalny Inkubator NGO, skontaktuj się i umów się na spotkanie już dziś!