Poselski projekt ustawy o transparentności finansowania organizacji pozarządowych “Lex Woś” i apel o jego odrzucenie
Partia polityczna Solidarna Polska 30 marca złożyła do sejmu projekt poselski ustawy o transparentności finansowania organizacji pozarządowych, o czym tego samego dnia poinformował na konferencji prasowej wiceminister sprawiedliwości Michał Woś. To już druga taka próba Solidarnej Polski, pierwsza miała miejsce w sierpniu 2020 roku.
Kondycja polskich organizacji jest już mocno nadszarpnięta, za sprawą pandemii Covid-19 jak i przez trwający kryzys humanitarny w związku z inwazją Federacji Rosyjskiej na Ukrainę. Organizacje stanęły na wysokości zadania niosąc rozległą pomoc uchodźcom, lecz w obecnej sytuacji bardziej pożądaną byłaby pomoc polskiego rządu, nie zaś kolejne wymogi biurokratyczne. Projekt nakłada szereg dodatkowych obowiązków, sankcje finansowe i karne za ich nieprzestrzeganie, likwiduje prawo do anonimowości darczyńców i wprowadza atmosferę podejrzliwości wokół źródeł przychodów, w tym środków finansowych z zagranicy.
Obecnie już organizacje społeczne w Polsce podlegają rozległym obowiązkom sprawozdawczym. Działalność NGO jest szeroko nadzorowana i kontrolowana. Dostęp do informacji o finansach organizacji mają m.in. organy skarbowe, organy przeciwdziałające praniu brudnych pieniędzy i służby specjalne.
Forum Darczyńców i Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych wystąpiły z apelem, w treści którego czytamy:
Dziś, kiedy znaczna część organizacji społecznych, bez oglądania się na rządzących, angażuje się w pomoc Ukrainie, apelujemy o:
- odrzucenie lub niepodejmowanie prac nad szkodliwymi dla organizacji społecznych przepisami zawartymi w tzw. „Lex Woś”,
- zawieszenie prac nad innymi projektami z zakresu sprawozdawczości i jawności, które zwiększają obciążenia organizacji i powrót do debaty w duchu realnych uproszczeń i rzetelnych konsultacji w spokojniejszym czasie.
Utrudnianie życia aktywnym obywatelom w takim momencie jest działaniem sprzecznym z interesem Państwa i tracimy na tym wszyscy.
(…)
Jakie byłyby najważniejsze konsekwencje przyjęcia projektu?
- Na znaczną część organizacji zostaną nałożone dodatkowe, bardzo rozbudowane obowiązki sprawozdawcze oraz będą musiały oznaczać wszystkie swoje komunikaty medialne informacjami o darczyńcach.
- Darczyńcy prywatni stracą ważny obszar swojej prywatności (ich dane osobowe zostaną upublicznione).
- Przychody organizacji, w tym środki zagraniczne, zostaną wyeksponowane
i przedstawione jako “podejrzane”. - Zostanie rozbudowany mechanizm kontroli nad organizacjami dysponujący nowymi sankcjami finansowymi i karnymi.
(…)
Na czym polegają zawarte w „Lex Woś” zmiany? Krótki opis:
- Nowe obowiązki dla organizacji, których przychód z działalności statutowej za poprzedni rok przekroczył 250 000 zł. Organizacje będą musiały:
- złożyć raz w roku do KRS zbiorcze dane o źródłach finansowania projektów (w terminie 3 miesięcy od zakończenia roku podatkowego);
- złożyć raz w roku do KRS zbiorcze dane o osobach lub firmach przekazujących darowizny wyższe niż 10 000 zł oraz o wsparciu z zagranicy powyżej 10 000 zł (w terminie 3 miesięcy od zakończenia roku podatkowego);
- poinformować w przeciągu 7 dni na swojej stronie internetowej o otrzymaniu wsparcia lub wsparcia z zagranicy powyżej 10 000 zł (informacje te nie mogą zostać usunięte).
- Nowe obowiązki dla organizacji, których przychód z działalności statutowej za poprzedni rok przekroczył 1 000 000 zł. Organizacje będą musiały:
- wywiązać się z obowiązków wskazanych wyżej (w p. 1);
- publikować „bez zbędnej zwłoki” informacje o źródłach finansowania projektów za pośrednictwem środków audiowizualnych (opisanych w art. 4 ust 3 projektu);
- prowadzić i na bieżąco aktualizować rejestr wpłat (elektronicznie, na swojej stronie internetowej). W rejestrze będą znajdować się dane osobowe darczyńcy, data wpłaty, wysokość wpłaty. Rejestr będzie publicznie dostępny;
- prowadzić i na bieżąco aktualizować rejestr zawartych umów. Dotyczy to umów, które mogą podlegać udostępnieniu na podstawie ustawy o dostępie do informacji publicznej.
- Dyrektor NIW otrzyma uprawnienia kontrolne w zakresie realizacji tych obowiązków.
- Za niewykonanie obowiązków Dyrektor NIW będzie mógł nałożyć na organizacje kary pieniężne od 3 000 do 50 000 zł a osoby, o, które nie dopełniły obowiązków będą mogły być pociągnięte do odpowiedzialności karnej.
Pełną treść apelu znajdziesz tutaj lub na stronie internetowej OFOP.
Pełna treść projektu ustawy z dnia 30 marca 2022 wraz z uzasadnieniem:
Poselski projekt ustawy o transparentności finansowania organizacji pozarządowych
Jakie dokładnie obowiązki sprawozdawcze polskie prawo nakłada na organizacje pozarządowe? Z jakimi formalnościami się to wiąże? W jaki sposób zobligowani jesteśmy do jawności i transparentności już teraz? Czy informacja o źródle finansowania organizacji jest informacją publiczną? Umów się na bezpłatne spotkanie z jednym z naszych doradców. Wybierz najbliższy Lokalny Inkubator NGO, skontaktuj się i umów się na doradztwo już dziś!
Źródło: ofop.eu, sejm.gov.pl
