
Jak po pandemii zmieni się trzeci sektor?
Pandemia dała się we znaki większość organizacji pozarządowych w Polsce, a szczególnie organizacjom z małych i średnich miast. Część z nich musiała zawiesić lub ograniczyć swoją działalność. Wiele organizacji zmagało się również ze spadkiem przychodów finansowych w organizacji czy utratą możliwości zaangażowania wolontariuszy do realizacji swoich działań.
W raporcie Stowarzyszenia Klon/Jawor „Rok w pandemii. Raport z badań organizacji pozarządowych” przeczytamy, że najczęstszą przyczyną zawieszenia aktywności stowarzyszeń i fundacji był utrudniony lub niemożliwy bezpośredni kontakt z odbiorcami działań, ale pandemia koronawirusa wpłynęła także na wiele innych obszarów działalności organizacji pozarządowych. Pandemia i jej konsekwencje ujawniły wiele nowych problemów i potrzeb. Trzeci sektor i organizacje obywatelskie stanęły przed wyzwaniem odnalezienia się w nowej „po-covidowej” rzeczywistości.
Co dalej po COVID-zie?
Dolnośląska Rada Działalności Pożytku Publicznego we współpracy z Fundacją Merkury i Dolnośląską Federacją Organizacji Pozarządowych zorganizowała 15 września 2021r. Debatę pt. „Co dalej po COVID-zie?”, na którą zostali zaproszeni przedstawiciele organizacji pozarządowych, społecznicy, przedstawiciele JST oraz członkowie gminnych i powiatowych Rad Działalności Pożytku Publicznego. W debacie uczestniczyli również znamienici goście tj.:
- Wojciech Kaczmarczyk – Dyrektor Narodowy Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego
- Wojciech Jachimowicz – Współprzewodniczący Rada Działalności Pożytku Publicznego
- Marcin Szewczak – Dyrektor Dolnośląski Wojewódzki Urząd Pracy
- Norbert Wierbiłowicz – Prezes Fundacji FaniMani.pl
- Alicja Szatkowska – Prezes Milickie Stowarzyszenie Przyjaciół Dzieci i Osób Niepełnosprawnych
- Barbara Skórzewska – Prezes Stowarzyszenie Civis Europae oraz moderator
- Edwin Bendyk – Prezes Fundacja Batorego, publicysta Polityka
Podczas debaty uczestnicy i paneliści dyskutowali o wyzwaniach oraz kierunkach działania organizacji obywatelskich w sytuacjach kryzysowych. Pracowali również nad rekomendacjami, wnioskami i postulatami, które będą mogły służyć jako materiał źródłowy do przyszłych stanowisk Dolnośląskiej Rady Działalności Pożytku Publicznego.
Rekomendacje z debaty „Co dalej po COVID-zie?”
Po owocnej pracy uczestników debaty, poniżej przedstawiamy wypracowane rekomendacje:
- Stworzenie Programu Operacyjnego dedykowanego projektom adresowanym do młodzieży z zakresu kompetencji miękkich;
- Reaktywacja telefonu zaufania dla dzieci i młodzieży oraz przygotowanie i przeprowadzenie promującej telefon zaufania kampanii społecznej skierowanej do osób młodych oraz osób z otoczenia, które mogłyby dostrzec, że ktoś obok ma problem;
- Przygotowanie oraz realizacja warsztatów dla rad pedagogicznych dotyczących zdrowia psychicznego młodzieży;
- Zwiększenie liczby szkół dla rodziców – warsztatów dla rodziców dotyczących tematyki radzenia sobie z problemami u dzieci;
- Zwiększenie liczby grup wsparcia dla rodziców, które pozwolą na dzielenie się problemami i poszukiwanie rozwiązań;
- Wprowadzenie do szkół obowiązkowego przedmiotu dotyczącego rozwijania kompetencji miękkich – przedmiot miałby być prowadzony przez trenerów związanych z NGO;
- Ewaluacja tarcz antykryzysowych wprowadzających wsparcie dla NGO podczas pandemii oraz modyfikacja narzędzi pomocowych skierowanych do NGO;
- Utworzenie szkoły zarządzania w kryzysie / kryzysem dla NGO;
- Utworzenie szkoły umiejętności cyfrowych oraz zwiększenie dotacji na sprzęt dla NGO;
- Wzmocnienie lokalnych inkubatorów wsparcia NGO;
- Włączenie OSP / KGW w edukację dotyczącą lokalnego bezpieczeństwa w sytuacjach kryzysowych;
- Kontynuacja i rozwój wsparcia cyfrowego seniorów (zaangażowanie rad seniorów, organizacji senioralnych, UTW, pomoc wolontariuszy, pomoc JST i NGO we wsparciu cyfrowym seniorów);
- Zwiększenie lokalnego wsparcia psychologicznego dla seniorów i młodzieży;
- Tworzenie oraz rozwijanie istniejących miejsc spotkań dla seniorów i młodzieży;
- Wsparcie, szkolenia dla nowych liderów środowisk młodzieżowych i senioralnych (międzypokoleniowa wymiana doświadczeń);
- Realizowanie przez NGO działań wspierających rodziców dzieci i młodzieży z problemami;
- Zwiększenie puli środków przeznaczonych na konkursy dla NGO;
- Tworzenie lokalnych grup wsparcia (lokalne kręgi wsparcia z udziałem moderatorów – psychologów/pedagogów);
- Przygotowanie społeczności lokalnych do działań adaptacyjnych do zmian klimatu – edukacja + działania;
- Zrozumienie roli NGO przez samorządy, władze regionalne oraz krajowe i wykorzystanie ich znajomości lokalnych problemów w diagnozie potrzeb, a także celach interwencji, konkretnych rozwiązaniach i realizacji zadań;
- Przywrócenie zaufania pomiędzy sektorem NGO i publicznym – zlecanie zadań pod faktyczne potrzeby środowisk;
- Zwiększenie poczucia obywatelskiej sprawczości na poziomie regionalnym i krajowym – edukowanie na temat narzędzi, możliwości;
- Podniesienie poziomu prowadzenie konsultacji społecznych dotyczących zmian przepisów prawnych;
- Zwiększenie wsparcia dla organizacji działających na rzecz cudzoziemców (Kraków jako dobry przykład);
- Stałe diagnozowanie problemów, potrzeb różnych środowisk;
- Stałe diagnozowanie poziomu partycypacji (na poziomie regionalnym i krajowym);
- Wprowadzenie do każdej szkoły psychologa – najlepiej studenta ostatnich lat psychologii bądź przedstawiciela NGO (przede wszystkim chodzi o to aby były to osoby młode, łatwiej budujące relacje, bądź o świeżym spojrzeniu bez schematycznego myślenie przez pryzmat systemu edukacji);
- Zwiększenie możliwości pozyskiwania grantów na działania dla młodzieżowych grup nieformalnych;
- Zwiększenie współpracy szkół z NGO (szkoły powinny mieć organizacje partnerskie, których rolą byłoby prowadzenie działań rozwijających dla młodzieży – rozwijanie kompetencji miękkich, animowanie inicjatyw, wsparcie psychologiczne, czy mentorskie dla uczniów);
- Włączenie do programu nauczania zagadnień związanych z psychologią, rozwojem osobistym (np. poprzez wprowadzenie do kanonu lektur pozycji z zakresu psychologii, prowadzenie warsztatów tematycznych, czy nawet osobnego przedmiotu – w partnerstwie z NGO);
- Rozszerzenie współpracy międzynarodowej (programy wymian młodzieżowych).
Rekomendacje zostały przyjęte uchwałą Dolnośląskiej Rady Działalności Pożytku Publicznego dnia 7 grudnia 2021 r. Jednocześnie Rada uznała zaadresowanie powyższych rekomendacji również do:
- Przewodniczącego Komitetu ds. Pożytku Publicznego w celu skierowania rekomendacji dotyczących szczebla krajowego do prac na poziomie resortów;
- Konwentu Wojewódzkich Rad Działalności Pożytku Publicznego w celu podjęcia działań skierowania rekomendacji do pracy krajowych ciał konsultacyjno-doradczych;
- Organów wykonawczych jednostek samorządu terytorialnego na terenie województwa dolnośląskiego celem wdrożenia rekomendacji dotyczących danego szczebla samorządu.